قلقشندی. [ ق َ ق َ ش َ ] ( اِخ ) احمدبن علی بن احمد قاهری. مورخ و محقق و ادیب. وی در قلقشنده سه فرسنگی قاهره به دنیا آمد و در قاهره پرورش یافت و در همانجا وفات کرد. او از خاندان علم و دانش بود و در میان پدران و نیاکان وی دانشمندان بزرگی بوده اند. مهمترین تألیف وی کتاب «صبح الاعشی فی قوانین الانشاء» است. این کتاب چهارده مجلد است و در فنون بسیاری از تاریخ و ادب و توصیف از شهرها و کشورها بحث میکند و نیز، او راست : 2- حلیة الفضل و زینة الکرم فی المفاخرة بین السیف و القلم ، این کتاب خطی است. 3- قلائد الجمان فی التعریف بقبایل عرب الزمان. این کتاب نیز خطی است. ( الاعلام زرکلی ص 52 ). 4- نهایة الادب فی معرفة انساب العرب. وی بسال 821 وفات کرد. ( کشف الظنون ). قلقشندی در شب شنبه دهم جمادی الاَّخرة در شصت وپنج سالگی وفات کرد. ( شذرات الذهب جزء 4 ص 143 ).
فرهنگ فارسی
شهاب الدین احمد بن علی شافعی مصری ادیب لغوی نقاد ( و. ۷۵۶ ه ق . / ۱۲۵۵ م . - ف. ۸۲۱ ه ق . / ۱۴۱۸ م . ) در قلقشنده یکی از قرای قاهره متولد شد و در قاهره پرورش یافت و بدرود حیات گفت . وی نیابت حکومت را عهده دار گردید و از خانواده علم و ادب بود و علمای بزرگی از اجداد و فرزندان او ظهور کرده اند . تالیفات او عبارتند از : صبح الاعشی فی قوانین الانشائ در چهارده جلد که بهترین تصنیف اوست و در آن از تاریخ و ادب و وصف بلدان و ممالک سخن رفته است حلیه الفضل و زینه الکرم فی المفاخره بین السیف و القلم قلائد الجمان فی التعریف بقبائل عرب - الزمان شوئ السبح المفسر مختصر صبح - الاعشی نهایه الارب فی معرفه انساب - العرب .
