قلعه لای بید

لای بید، روستایی از توابع بخش باغ بهادران شهرستان لنجان در استان اصفهان ایران است.
از لقب اکثریت مردم که ایزدی هستند ( برگرفته از القاب باری تعالی ) اینطور استنباط می گردد که نیاکان و اجداد این روستا انسانهایی خداپرست و متدین بوده اند.
اجداد و نیاکان این روستا جز عشایر ترک نشین استان فارس در نزدیکی فیروزآباد و زادگاه اصلی آنها در ییلاق دشت ارژن استان فارس و در قشلاق سبزه کوه چهارمحال و بختیاری بوده است که پس از قانون اسکان عشایر در دوره رضاخان پهلوی به دلیل وجود قناتهای متعدد و زمین حاصلخیز روستای لای بید و همچنین همجواری با راه ارتباطی اصفهان شهرکرد ( دهکرد ) این محل را جهت سکونت برگزیدند و مشغول زراعت برای اربابان آن زمان و مالکان اصلی زمین های زراعی این روستا شدند و به مرور زمان دیگر کوچ نکردند و پس از قانون تقسیم اراضی در دوره رضاخان و کنار رفتن اربابان و وقف کردن اکثریت زمین ها برای حرم حضرت علی ( ع ) در نجف اهالی روستا به عنوان رعیت زمین های موقوفه مشغول کشاورزی شدند و هر ساله سهم الوقف زمین را که مقدار ناچیز هم بود جهت باسازی حرم به نجف می فرستادند و اینگونه بود که روستای لای بید بنا شد.
روستای لایبید با مختصات ۵۱ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۱۸ دقیقه عرض شمالی و ارتفاع تقریبی ۲۱۰۰ متر از سطح دریا، دارای میانگین دمای سالانه ۱۴ درجه سانتیگراد بالای صفر و در یک ناحیه معتدل نیمه کوهستانی واقع شده است. این روستا در شصت وپنج کیلومتری جنوب غرب شهر اصفهان و درشهرستان لنجان بخش باغبادران و درامتداد جاده اصفهان - شهرکرد قرار دارد. ازطرف شمال به روستای همام ( در قدیم دِه امام ) وکوه زیبای پیشَمبِدی - در زبان محلی – ( یا پیرشمس الدین یا پیر شمع الدین ) و ازجنوب به شهر چرمهین و کوه رخ، از شرق به شهر باغبادران و ازغرب به روستای حاجت آقا منتهی می گردد. دارای آب و هوایی مناسب برای تولید اکثرمحصولات کشاورزی است. شرایط آب و هوا در این روستا بسیار مناسب و تغییر فصول در آن به خوبی محسوس و دقیق است و شاید کمتر جایی در کشور ایران بتوان یافت که دگرگونی فصل در آنجا تا این اندازه قابل ملاحظه و به موقع باشد. این روستا دارای چندین مزرعه و قنات به نامهای لایبید، حاجت آقا، شاهسواربگ، زیراب، کله شادی، سنجدی، محمودآباد، علمدار، ایزدآباد، چغادزدان ودره گرگی می باشد. متأسفانه مشکل فراگیر خشکسالی و کمبود آب باعث شده علی رغم وجود زمینهای مناسب و مستعد کشاورزی بیشتر زمینها بایر و بدون کشت بماند. محصول اغلب این روستا گندم، جو، گردو وبادام است که با توجه به مشکل کمبود آب در چند سال گذشته از میزان کشت گندم و جو تا حد چشمگیری کاسته شده و در مقابل، توجه کشاورزان به کشت زعفران، به دلیل سازگاری اش با این منطقه و به عنوان گیاهی که نیاز به آب بسیار کمی دارد، معطوف شده است.