[ویکی فقه] قلائد الاجیاد فی ما اتفق فی التسمیة من البقاع و البلاد (کتاب). «قلائد الاجیاد فی ما اتفق فی التسمیة من البقاع و البلاد»، تالیف عبد الرحمن بن سید ابراهیم حسنی حنبلی، متوفای (۱۱۰۲ ق)، به زبان عربی و در معرفی پاره ای از اماکن و بلاد است. کتاب، منتخب و گزیده ای است از کتاب «المشترک وضعا و المختلف صقعا»، تالیف ابو عبدالله یاقوت بن عبدالله یاقوت حموی.
کتاب، متشکل است از مدخل و مقدمه (به قلم محقق، ولید عبدالله المنیس) و متن اصلی کتاب که به معرفی اماکن، شهرها و بقعه ها به ترتیب حروف الفباء پرداخته است.
کتاب، متشکل است از مدخل و مقدمه (به قلم محقق، ولید عبدالله المنیس) و متن اصلی کتاب که به معرفی اماکن، شهرها و بقعه ها به ترتیب حروف الفباء پرداخته است.
[ویکی فقه] قلائد الاجیاد فی ما اتفق فی التسمیه من البقاع و البلاد (کتاب). «قلائد الاجیاد فی ما اتفق فی التسمیة من البقاع و البلاد»، تالیف عبد الرحمن بن سید ابراهیم حسنی حنبلی، متوفای (۱۱۰۲ ق)، به زبان عربی و در معرفی پاره ای از اماکن و بلاد است. کتاب، منتخب و گزیده ای است از کتاب «المشترک وضعا و المختلف صقعا»، تالیف ابو عبدالله یاقوت بن عبدالله یاقوت حموی.
کتاب، متشکل است از مدخل و مقدمه (به قلم محقق، ولید عبدالله المنیس) و متن اصلی کتاب که به معرفی اماکن، شهرها و بقعه ها به ترتیب حروف الفباء پرداخته است.
گزارش محتوا
محقق، در مقدمه کتاب، به بیان این مطالب پرداخته است: معرفی کتاب، بیان فاصله زمانی بین یاقوت حموی و عبد الرحمن بن سید ابراهیم حسنی، هدف از بررسی و مطالعه و تحقیق در مورد این کتاب، روش یاقوت حموی در کتاب «المشترک...»، توصیف نسخه خطی مورد تحقیق و معرفی مؤلف، روشی که در تحقیق کتاب به کار گرفته شده است، ترجمه یاقوت حموی، مقایسه بین روش یاقوت حموی در کتاب «المشترک...» و روش عبد الرحمن بن سید ابراهیم در کتاب «قلائد الاجیاد» و... کتاب، به ترتیب حروف الفباء، به معرفی شهرها، اماکن و بقعه ها پرداخته است. مؤلف، اماکن و بلاد فراوانی را معرفی کرده است که در آن میان، بلادی وجود دارد که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم از آنها گذر فرموده یا نام شریف وی همراه با آنها ذکر شده است؛ بلاد و بقاعی همچون: اابل الزیت: یکی از آبادی های اردن که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم لشکری را به فرماندهی اسامة بن زید برای آن جا مجهز نمود. ابا: یکی از چاه های بنی قریظه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در کنار آن فرود آمد. الاخضر: منزلی است در نزدیکی تبوک (واقع بین تبوک و وادی القری) که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در آن جا منزل نمود. بحرة الرغاء: مکانی است در طائف که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم هنگام بازگشت از حنین، از آن جا گذر نمود و مسجدی در آن جا بنا فرمود. ثبیر: آبی در دیار مزینة که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم آن را به شریح بن ضمره مزنی بخشید. الجعرانة: مکانی است بین مکه و طائف که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در آن جا غنیمت های حنین را تقسیم فرمود. و... اولین مکانی که مؤلف، به معرفی آن پرداخته، «اابل» است و آخرینش، «یهودیه» می باشد (اصفهان، در زمان قدیم، یهودیه خوانده می شده و نیز محله ای در گرگان دارای همین نام است).
وضعیت کتاب
فهرست مطالب و موضوعات، در آخر کتاب، ذکر شده است. مصادر و مراجع و فهرست اشکال در آخر ذکر شده است. توضیحات، در پاورقی آمده است.
منبع
...
کتاب، متشکل است از مدخل و مقدمه (به قلم محقق، ولید عبدالله المنیس) و متن اصلی کتاب که به معرفی اماکن، شهرها و بقعه ها به ترتیب حروف الفباء پرداخته است.
گزارش محتوا
محقق، در مقدمه کتاب، به بیان این مطالب پرداخته است: معرفی کتاب، بیان فاصله زمانی بین یاقوت حموی و عبد الرحمن بن سید ابراهیم حسنی، هدف از بررسی و مطالعه و تحقیق در مورد این کتاب، روش یاقوت حموی در کتاب «المشترک...»، توصیف نسخه خطی مورد تحقیق و معرفی مؤلف، روشی که در تحقیق کتاب به کار گرفته شده است، ترجمه یاقوت حموی، مقایسه بین روش یاقوت حموی در کتاب «المشترک...» و روش عبد الرحمن بن سید ابراهیم در کتاب «قلائد الاجیاد» و... کتاب، به ترتیب حروف الفباء، به معرفی شهرها، اماکن و بقعه ها پرداخته است. مؤلف، اماکن و بلاد فراوانی را معرفی کرده است که در آن میان، بلادی وجود دارد که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم از آنها گذر فرموده یا نام شریف وی همراه با آنها ذکر شده است؛ بلاد و بقاعی همچون: اابل الزیت: یکی از آبادی های اردن که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم لشکری را به فرماندهی اسامة بن زید برای آن جا مجهز نمود. ابا: یکی از چاه های بنی قریظه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در کنار آن فرود آمد. الاخضر: منزلی است در نزدیکی تبوک (واقع بین تبوک و وادی القری) که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در آن جا منزل نمود. بحرة الرغاء: مکانی است در طائف که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم هنگام بازگشت از حنین، از آن جا گذر نمود و مسجدی در آن جا بنا فرمود. ثبیر: آبی در دیار مزینة که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم آن را به شریح بن ضمره مزنی بخشید. الجعرانة: مکانی است بین مکه و طائف که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در آن جا غنیمت های حنین را تقسیم فرمود. و... اولین مکانی که مؤلف، به معرفی آن پرداخته، «اابل» است و آخرینش، «یهودیه» می باشد (اصفهان، در زمان قدیم، یهودیه خوانده می شده و نیز محله ای در گرگان دارای همین نام است).
وضعیت کتاب
فهرست مطالب و موضوعات، در آخر کتاب، ذکر شده است. مصادر و مراجع و فهرست اشکال در آخر ذکر شده است. توضیحات، در پاورقی آمده است.
منبع
...
[ویکی نور] قلائد الأجیاد فی ما اتفق فی التسمیة من البقاع و البلاد، اثر عبدالرحمن بن سید ابراهیم حسینی حنبلی (متوفی 1102ق)، خلاصه کتاب «المشترک وضعاً و المختلف صقعاً» یاقوت حموی (متوفی 626ق) است که خود گزیده ای از اثر دیگر او «معجم البلدان» است . تحقیق کتاب را ولید عبدالله منیس به عهده داشته است.
کتاب با یک مدخل و یک مقدمه تحقیقی به قلم محقق آغاز شده است. نویسنده متن کتاب را با ذکر خطبه و معرفی کتاب آغاز و مکان های مختلف بلاد اسلامی را به ترتیب حروف الفبا تنظیم کرده است. در این کتاب استان ها، شهرها، دیه ها، محله ها، کاخ ها، مسجدها، دیرها، رودخانه ها، بیابان ها، کوه ها و هر نقطه جغرافیایی که مردم به آن نام داده باشند، معرفی شده است.
پیش از پرداختن به قلائد الأجیاد لازم است توضیحی در رابطه با «المشترک وضعاً و المختلف صقعاً» ذکر شود. این اثر پس از فرهنگ «معجم البلدان» و با هدفی خاص تألیف شده است. از عبارات خود یاقوت در مقدّمه کتاب معلوم می شود که آن را از فرهنگ بزرگ «معجم البلدان» استخراج کرده تا مراجعه به آن آسان باشد. مطالب کتاب بسیار مختصر است و همه استطرادهایی که مایه اعتبار منبع اصلی است، افتاده و چون از پس فرهنگ بزرگ تألیف شده، گاه مطالبی مختصر بدان افزوده شده که در فرهنگ بزرگ نیست .
نویسنده در مقدمه قلائد، به نسخه خطی و نادر کتاب اشاره کرده و اهمیت آن را بدین جهت می داند که خلاصه ای از کتاب ارزشمند «المشترک وضعاً و المختلف صقعاً» یاقوت حموی است . سپس به اختلاف زمانی نگارش کتاب یاقوت حموی و عبدالرحمن حسنی (در حدود 596 سال) اشاره کرده است .
از آنجا که در این کتاب بنای بر اختصار و ارتجال است، عبدالرحمن حسنی از بسیاری از مطالب چشم پوشی کرده و یا از شماره هایش کم کرده است؛ مثلاً در «أأبل» در باب همزه در ابتدای کتاب، یاقوت چهار موضع ذکر کرده، درحالی که در قلائد سه موضع ذکر شده است. همچنین در «أبارق» یاقوت یازده موضع ذکر کرده و در قلائد ده موضع ذکر شده است . همچنین در باب حاء کتاب «المشترک»، پیش از «حصن» کلمه «حصارک» و پس از آن «حصیر»، «حضر»، «حضین» ذکر شده که در «القلائد» ذکر نشده است. نویسنده به دلائل حذف این موارد - که مثلاً مکانی ازبین رفته یا فراموش شده یا مانند آن بوده - اشاره نکرده است .
کتاب با یک مدخل و یک مقدمه تحقیقی به قلم محقق آغاز شده است. نویسنده متن کتاب را با ذکر خطبه و معرفی کتاب آغاز و مکان های مختلف بلاد اسلامی را به ترتیب حروف الفبا تنظیم کرده است. در این کتاب استان ها، شهرها، دیه ها، محله ها، کاخ ها، مسجدها، دیرها، رودخانه ها، بیابان ها، کوه ها و هر نقطه جغرافیایی که مردم به آن نام داده باشند، معرفی شده است.
پیش از پرداختن به قلائد الأجیاد لازم است توضیحی در رابطه با «المشترک وضعاً و المختلف صقعاً» ذکر شود. این اثر پس از فرهنگ «معجم البلدان» و با هدفی خاص تألیف شده است. از عبارات خود یاقوت در مقدّمه کتاب معلوم می شود که آن را از فرهنگ بزرگ «معجم البلدان» استخراج کرده تا مراجعه به آن آسان باشد. مطالب کتاب بسیار مختصر است و همه استطرادهایی که مایه اعتبار منبع اصلی است، افتاده و چون از پس فرهنگ بزرگ تألیف شده، گاه مطالبی مختصر بدان افزوده شده که در فرهنگ بزرگ نیست .
نویسنده در مقدمه قلائد، به نسخه خطی و نادر کتاب اشاره کرده و اهمیت آن را بدین جهت می داند که خلاصه ای از کتاب ارزشمند «المشترک وضعاً و المختلف صقعاً» یاقوت حموی است . سپس به اختلاف زمانی نگارش کتاب یاقوت حموی و عبدالرحمن حسنی (در حدود 596 سال) اشاره کرده است .
از آنجا که در این کتاب بنای بر اختصار و ارتجال است، عبدالرحمن حسنی از بسیاری از مطالب چشم پوشی کرده و یا از شماره هایش کم کرده است؛ مثلاً در «أأبل» در باب همزه در ابتدای کتاب، یاقوت چهار موضع ذکر کرده، درحالی که در قلائد سه موضع ذکر شده است. همچنین در «أبارق» یاقوت یازده موضع ذکر کرده و در قلائد ده موضع ذکر شده است . همچنین در باب حاء کتاب «المشترک»، پیش از «حصن» کلمه «حصارک» و پس از آن «حصیر»، «حضر»، «حضین» ذکر شده که در «القلائد» ذکر نشده است. نویسنده به دلائل حذف این موارد - که مثلاً مکانی ازبین رفته یا فراموش شده یا مانند آن بوده - اشاره نکرده است .