قفص
لغت نامه دهخدا
قفص. [ ق َ ] ( ع مص ) بستن دست و پای آهو و گرد کردن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ): قفص الظبی ؛ شد قوائمه و جمعها. ( اقرب الموارد ). || به یکدیگر نزدیک کردن چیزی را. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ): قفص الشی ٔ؛قرب بعضه من بعض ، و در نص جمهره آمده : قرن بعضه الی بعض. ( اقرب الموارد ). || در پنجره درکردن مرغ را و در خلیه بستن و بند کردن یعسوب را تا بیرون نیاید. || دردمند کردن. || برآمدن و بلند گردیدن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
قفص. [ ق َ ف ِ ] ( ع ص ) ( فرس... ) اسب درترنجیده و منقبض که تک خود را نیارد. ( منتهی الارب ).المتقبض لایخرج ما عنده کله. || ( بعیر... ) مات من الحر. ( اقرب الموارد ). || ( جراد... ) ملخ درگرفته و بسته بال از سردی. ( منتهی الارب ).
قفص. [ ق ُ ] ( اِخ ) کوهی است به کرمان. ( منتهی الارب ). || گروهی مردم دزدپیشه در نواحی کرمان. ( از اقرب الموارد ). چادرنشینان بی مسکن ، و آنها را در کرمان لولی ، در بلوچستان لوری ، در فارس کاولی ( کابلی ) و غربتی ، در آذربایجان و کردستان قره چی ، در خراسان قرشمال ( غیرشمار = خارج از سرشماری ) می خواندند. نزد عرب جات یا زوط است. گویند ولید خلیفه اموی آنها را از دره سفلای سند کوچانیده به سواحل دجله آورد. نزد اروپائیان ژیپسی همان قفص مورخان عرب است. ( از تاریخ کرد رشید یاسمی ). و رجوع به کوچ و بلوچ شود. قفس و قفص ، معرب کوفچ = کوفج و کفج در ریشه کلمه ارتباطی با کاولی و کولی ندارد. رجوع به کوچ و بلوچ و قُفْس شود.
قفص. [ ق ُ ] ( ع اِ ) مشتبک تودرتو. ( اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). در حدیث است : فی قفص من الملئکة؛ ای المشتبک المتداخل بعضه فی بعض. ( اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ).
قفص. [ ق ُ ] ( اِخ ) دهی است مشهور میان بغداد و عکبرا نزدیک بغداد که مرکز تفریح و تفرج و نزهتگاه مردم است. شرابهای خوب و عالی و میکده های بسیار بدان منسوب است. شعرا در وصف آن شعرها و قصائد بسیاری سروده اند. ( معجم البلدان ).
قفص. [ ق َ ] ( ع اِ ) شبکه شبکه.( اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). رجوع به قُفْص شود.
قفص. [ ق َ ف َ ] ( ع اِ ) پنجره و آلتی است کار کشت را که گندم در آن کرده به خرمن آرند. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || سبدی که پرندگان را در آن کرده به بازار برند. ( دزی ج 2 ص 383 از معین در حاشیه برهان ). ج ، اقفاص. گویند معرب است ، و نیز گویند عربی است و از قفص به معنی جمع مشتق است. ( اقرب الموارد ). زندان پرندگان. ( اقرب الموارد ) : بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
قفس
آتشدان
چند کوبیم آهن سردی ز غی
در دمیدن در قفض هین تا بکی
✏ �مولانا�
آتشدان
چند کوبیم آهن سردی ز غی
در دمیدن در قفض هین تا بکی
✏ �مولانا�