قطع طریقی

[ویکی فقه] قطع طریقی، قطع غیر ماخوذ در موضوع حکم شرعی می باشد.
قطع طریقی، قطعی است که در موضوع خطاب شرعی اخذ نشده است؛ یعنی حکم شرعی بر نفس موضوع مترتب شده و قطع فقط طریقی برای احراز موضوع حکم است، بی آن که قید موضوع باشد. بنابراین، در قطع طریقی، قطع به موضوع حکم ، در ثبوت حکم بر موضوع دخالتی ندارد و فقط سبب تنجّز تکلیف بر مکلف می گردد. بیشتر قطع هایی که در اصول فقه درباره آنها بحث می شود و سبب ترتب حکم بر موضوع است، قطع طریقی می باشد.
مثال
برای مثال، در عبارت «لا تشرب الخمر» یا «الخمر حرام» حکم حرمت شرب، بر عنوان اولی و استقلالی خمر بار شده است، بی آن که ذکری از قطع به میان آمده باشد. قطع به موضوع حکم خمر سبب احراز موضوع و ترتب حکم واقعی حرمت شرب بر آن می گردد، زیرا موضوع به منزله علت برای حکم است. بنابراین، قطع طریقی در ثبوت حکم بر موضوع دخالتی ندارد؛ یعنی در مرحله انشا، حکم بر نفس موضوع بار می شود نه بر موضوع مقطوع، اما در مرحله تنجّز، قطع دخالت دارد.
فرق قطع طریقی با قطع موضوعی
نکته اول:فرق میان قطع طریقی و قطع موضوعی عبارت است از:۱. اگر قطع موضوعی باشد، چیز دیگری جانشین آن نمی شود، ولی اگر طریقی باشد، امارات ظنی معتبر و اصول عملی می تواند جای گزین آن شود.۲. در قطع طریقی، هیچ خصوصیت و شرطی دخالت ندارد؛ یعنی قطع از هر راهی به دست آید، آثار و احکام قطع بر آن مترتب می گردد و زمان، مکان، سبب حصول قطع، شخص قاطع و امثال این ها، هیچ دخالتی در ترتب آثار قطع ندارد؛ اما قطع موضوعی شرعی ، تابع اعتبار شارع است و او می تواند قطع خاصی را در موضوع حکم خود دخالت دهد.
نسبی بودن قطع
...