قطب الدین لاهیجی دیلمی

[ویکی فقه] خدای مدبر دانا، حیات آدمی را با شکوفا شدن جان او که همان عرفان و آگاهی و خردمندی (حیات طیبه) می باشد خواسته است. هنگامی که باور و درک عقلانی انسان از حقیقت به مرتبه ی یقین تزلزل ناپذیر رسید و « اقناع » تام و تمام جان او را در برگرفت، سرسپردگی شوق آمیز بر آستان حق و آموزه های حقانی (دین) را به دنبال خواهد داشت. حکیم «قطب الدین (بهاء الدین) محمد بن علی بن عبدالوهاب بن پیله فقیه شریف دیلمی لاهیجی» از جمله ی آن عالمان بزرگوار و نامداری است که همین مدارج و مقامات را طی کرد و از مصادیق بارز این جان های شکوفا بود.
آن بزرگوار، حدود سال ۱۰۱۸ هـجری قمری در محله ی «میدان» لاهیجان در خاندانی شریف و روحانی ولادت یافت. جد اعلای او « پیله فقیه » (پیله فقیه یعنی فقیه بزرگ) که از منطقه ی « اشکورات » شهرستان املش برآمده و بالیده بود، فقیهی صالح و آشنا به دانش تفسیر و ادب و دارای موقعیت و جایگاهی ممتاز در میان اهالی آن دیار بود. به خاطر دارا بودن این موقعیت پرحشمت، گویا والی آن بلاد احساس خطر کرد و دستور تبعید او از زادگاهش به لاهیجان را صادر کرد. جد قطب الدین، عبدالوهاب نیز از فقیهان و عالمان پارسا و اهل عمل به شمار می رفت.
← پدر قطب الدین
درباره ی لقب «شریف» که به پدر قطب الدین داده می شود، باید اشاره کرد که این، به خاطر سیادت مادرش بود؛ زیرا، در اصطلاح رایج مردمان آن زمان، شریف، به کسانی اطلاق می شد که از طرف مادر هاشمی باشند و ـ همان طور که گفته شد ـ پدر قطب الدین مادرش از خاندانی علوی و هاشمی بود. بر این اساس، به تبع پدر، بر قطب الدین لاهیجی نیز شریف لاهیجی اطلاق شد.
اخلاق مداری
از جزئیات حیات ایشان، مانند تاریخ ولادت و چگونگی نشو و نما و شناسنامه اساتید و شاگردان و... اطلاعات دقیق و قابل اتکایی در دست رس محققان نیست، با این که خود آن بزرگوار، در علم رجال و تاریخ چابک دست بود و آثاری رجالی و تاریخی و فلسفی از خود به یادگار گذاشته است. این مهم، خصوصا از جانب او، نمی تواند سهوی باشد و حامل چند پیام اخلاقی و پندآموز است. حتی «خودنوشتی» هم که از آن بزرگ به جا مانده است، بیش تر در وصف پدران و آباء و اجداد اش است. لذا باید با غور در لابه لای آن گفته ها، جزئیات زندگی او را آن هم بر پایه ی حدس و گمان استنتاج کرد.
← حادثه آتش سوزی
...