قُطب الدّین شیرازی، محمود (شیراز ۶۳۴ـ تبریز۷۱۰ق)
فیلسوف، عارف، پزشک، منجم، ریاضی دان و موسیقی دان. نزد پدر و عمویش، کمال الدین ابوالخیر کازرونی، زکی رکشاوی و شمس کاتبی پزشکی را فراگرفت، به ارشاد پدر با مبانی تصوف آشنا شد و به خدمت صوفی مشهور علی بن بزغش شیرازی رسید. در حدود ۶۶۱ ق برای درک محضر نصیرالدین طوسی به مراغه رفت و شفای ابن سینا و مبانی هیئت را نزد او فراگرفت و در شمار اعضای رصدخانۀ ایلخانی مراغه درآمد. گویا به سبب یادنکردن نام وی به واسطۀ جوانی در مقدمۀ زیج ایلخانی به قلم طوسی، رنجیده خاطر شد و به سیاحت در عراق عجم، اصفهان و خراسان پرداخت. در حدود ۶۶۷ق به ملاقات محمد بن سکران بغدادی از صوفیان مشهور بغداد رفت، در قونیه با مولوی ملاقات کرد، و در همان جا مبانی طریقت را از صدرالدین قونوی آموخت. سرانجام پس از سفری به شام، چهارده سال در تبریز گوشۀ عزلت گرفت و به شرح حکمة الاشراق سهروردی همت گمارد. قطب الدین در همان جا درگذشت و نزدیک قبر قاضی بیضاوی مدفون شد. از او در حدود بیست اثر گزارش شده، از جمله: درة التاج که بیشترین شهرت او به خاطر این اثر و شرح کلمة الاشراق است؛ زیج سلطانی؛ نهایة الادراک فی درایة الافلاک؛ اختیارات مظفری در هیئت؛ شرح کلیات قانون ابن سینا در طب موسوم به تحفةالسعدیه؛ رساله فی البرص؛ الانتصاف فی شرح الکشاف؛ مشکلات التفاسیر در مباحث قرآنی.
فیلسوف، عارف، پزشک، منجم، ریاضی دان و موسیقی دان. نزد پدر و عمویش، کمال الدین ابوالخیر کازرونی، زکی رکشاوی و شمس کاتبی پزشکی را فراگرفت، به ارشاد پدر با مبانی تصوف آشنا شد و به خدمت صوفی مشهور علی بن بزغش شیرازی رسید. در حدود ۶۶۱ ق برای درک محضر نصیرالدین طوسی به مراغه رفت و شفای ابن سینا و مبانی هیئت را نزد او فراگرفت و در شمار اعضای رصدخانۀ ایلخانی مراغه درآمد. گویا به سبب یادنکردن نام وی به واسطۀ جوانی در مقدمۀ زیج ایلخانی به قلم طوسی، رنجیده خاطر شد و به سیاحت در عراق عجم، اصفهان و خراسان پرداخت. در حدود ۶۶۷ق به ملاقات محمد بن سکران بغدادی از صوفیان مشهور بغداد رفت، در قونیه با مولوی ملاقات کرد، و در همان جا مبانی طریقت را از صدرالدین قونوی آموخت. سرانجام پس از سفری به شام، چهارده سال در تبریز گوشۀ عزلت گرفت و به شرح حکمة الاشراق سهروردی همت گمارد. قطب الدین در همان جا درگذشت و نزدیک قبر قاضی بیضاوی مدفون شد. از او در حدود بیست اثر گزارش شده، از جمله: درة التاج که بیشترین شهرت او به خاطر این اثر و شرح کلمة الاشراق است؛ زیج سلطانی؛ نهایة الادراک فی درایة الافلاک؛ اختیارات مظفری در هیئت؛ شرح کلیات قانون ابن سینا در طب موسوم به تحفةالسعدیه؛ رساله فی البرص؛ الانتصاف فی شرح الکشاف؛ مشکلات التفاسیر در مباحث قرآنی.