قطب الدین شیرازی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
قطب الدین شیرازی، ابوالثناء محمود
(710-634 ق)، طبیب، ریاضیدان، منجم، فیزیک دان، فیلسوف، عالم اشعری شافعی و مفسر. معروف به قطب شیرازی و ملقب به علامه. در شیراز به دنیا آمد. پدرش ضیاءالدین مسعود پزشک و مدرس طب در بیمارستان مظفری شیراز و در همان حال از بزرگان فرقه سهروردیه بود.
قطب الدین محمود علم طب را نزد پدر و عموی خود فراگرفت. خرقه ی تصوف را در ده سالگی از دست پدر خود پوشید و از نجیب الدین علی بن بزغش شیرازی نیز خرقه گرفت. در چهارده سالگی پدرش فوت کرد و او به جای پدر به عنوان چشم پزشک در بیمارستان شروع بکار نمود.
وی قرائت و شروح «قانون» را نزد استادان شیراز فراگرفت. چندی نیز شاگرد نجم الدین کاتبی قزوینی بود. سپس به مراغه رفت و در آنجا علم هئیت و «اشارات» ابن سینا را در خدمت خواجه نصیرالدین طوسی آموخت و نزد آن استاد و به یاری او به حل مشکلات «قانون» توفیق یافت.
او همچنین سفرهایی به خراسان، عراق عجم، بغداد و روم داشت. در قونیه به خدمت صدرالدین قونیوی رسید و علم شریعت و طریقت را نزد او فراگرفت.
قطب الدین شیرازی از دانشمندان جامع و بزرگ و در معقول یگانه زمان خود بود. او در طب و ریاضیات و نجوم و حکمت و موسیقی دست داشت و در نظم و نثر پارسی و عربی دارای مهارت کامل بود. عده ای از رجال علم و دانش در محضر او شاگردی کرده اند. از جمله شاگردان وی: قطب الدین رازی، کمال الدین فارسی و نظام الدین اعرج بودند.
قطب الدین در اواخر عمر در تبریز سکنی گزید و در همان جا درگذشت و در مقبره ی چرنداب تبریز در کنار قاضی بیضاوی دفن شد. از آثارش: «دره التاج لغره الدیباج/الدباج»، معروف به «انموذج العلوم» به فارسی که به خواهش امیر دباج، پادشاه اسحاق وند گیلان، تألیف کرد؛ «تحفه ی شاهی» در علم هئیت به فارسی؛ «نهایه الادراک فی درایه الافلاک»، در علم هئیت به فارسی؛ «اختیارات مظفری» در هیئت و نجوم؛ «شرح حکمه الاشراق»؛ «شرح مفتاح العلوم» سکاکی، قسمت سوم؛ شرح «مختصر الاصول» حاجبی؛ «فتح المنان فی تفسیر القرآن» در حدود 40 مجلد؛ «مشکلات التفاسیر».

پیشنهاد کاربران

بپرس