ملک قطب الدین محمد پسر رکن الدین محمود، چهارمین شاه از سلسله ملوک مهربانی بود. پس از درگذشت نصرت الدین محمد شاهزاده ها و امرا و اکابر و اعیان نیمروز در باب امور سلطنت مشورت کردند. رأی همه به حکومت قطب الدین محمد بن شاه محمود قرار گرفت. به طالع سعد و اختیار شناسندگان سیر سپهر و مساحت کنندگان طول و عرض ماه و مهر به روز دوشنبه سیم ربیع الاول سنه ۷۳۱ ه. ق بر تخت سلطنت نیمروز متمکن گردید و اکابر به رسم نثار، ایثار درهم و دینار نموده، مستحقان چند روز از اخذ تصدقات آسوده حال بودند.
... [مشاهده متن کامل]
آن مردی بود به غایت ضابط و صاحب سیاست و عدالت و به صفت بذل و سخا و مروت و زهد و تقوی موصوف و به صحبت علما و فضلا و زهاد و عباد مایل و از فسق و فجور و ملاهی بغایت مجتنب. وظایف اهل فضل معین نمود و راتبه مطبخ او هرروز سی خروار نان و ده خروار گوشت بود و باقی مایحتاج را از این قیاس توان کرد. مهمانان و مسکینان را از خوان احسان او بهره تمام بود و تمامی سیستان برو مسلم بود. اوق و قله گاه را به فرزندان شاه شمس الدین علی که عمه زادگان او بودند گذاشته و داروغگی شهر و ولایت را به شاه ابو الفتح بن سابق بن مسعود که خواهرزاده نصیرالدین محمد بن ابوالفتح بود مسلم داشت.
چون کار مملکت را نظامی بتمامی پیدا شد، ارباب نفاق، ملک حسین غوری را که حاکم هرات بود بر نزاع ملک تحریص نمودند تا در شهور سنه ۷۳۴ ه. ق با لشکر زیاده از مور و ملخ متوجه سیستان شد، چون خبر آمدن او به سمع ملک قطب الدین رسید، هشتاد هزار مرد خونخوار از پیاده و سوار جمع کرد: همه زنده پیلان گردون شکوه به تندی چو دریا به هیکل چو کوه. از شهر سیستان به استقبال لشکر خراسان بیرون شده، چون لشکر خراسان بر جوی پنج ده نزول افتاد لشکر سیستان به «کرغ کرد» رسیده بود. زبدة السالکین ( امیر اقبال سابق ) که از معتقدان شیخ علاء الدوله سمنانی بود و حال او در نفحات الانس مبین است و صاحب تصنیف اقبالیه است نزد ملک قطب الدین محمد آمده همان جا التماس نمود که لشکر را بدارید که من نزدیک هرات روم و او را از این کردار نصیحت کنم که بی منازعه شرعی بر سر اهل اسلام می آید. ملک گفت برو و او را حجت گیر که «مرا از تو هیچ بیم و هراس نیست؛ اما از ریختن خون مسلمانان اندیشه دارم. اگر این امر مانع نبودی هر آینه در اسفزار به ملاقات مشرف می شدیم. » میر اقبال این پیغام ملک به ملک حسین بگفت و او را از لشکر سیستان خوفناک کرده، ملک حسین قبول نصیحت او را بهانه کرده، به سرعت تمام رو به هرات آورد چنان که هردو منزل را یکی کرد. ملک نیز به مستقر عز و جلال مراجعت نمود.
... [مشاهده متن کامل]
آن مردی بود به غایت ضابط و صاحب سیاست و عدالت و به صفت بذل و سخا و مروت و زهد و تقوی موصوف و به صحبت علما و فضلا و زهاد و عباد مایل و از فسق و فجور و ملاهی بغایت مجتنب. وظایف اهل فضل معین نمود و راتبه مطبخ او هرروز سی خروار نان و ده خروار گوشت بود و باقی مایحتاج را از این قیاس توان کرد. مهمانان و مسکینان را از خوان احسان او بهره تمام بود و تمامی سیستان برو مسلم بود. اوق و قله گاه را به فرزندان شاه شمس الدین علی که عمه زادگان او بودند گذاشته و داروغگی شهر و ولایت را به شاه ابو الفتح بن سابق بن مسعود که خواهرزاده نصیرالدین محمد بن ابوالفتح بود مسلم داشت.
چون کار مملکت را نظامی بتمامی پیدا شد، ارباب نفاق، ملک حسین غوری را که حاکم هرات بود بر نزاع ملک تحریص نمودند تا در شهور سنه ۷۳۴ ه. ق با لشکر زیاده از مور و ملخ متوجه سیستان شد، چون خبر آمدن او به سمع ملک قطب الدین رسید، هشتاد هزار مرد خونخوار از پیاده و سوار جمع کرد: همه زنده پیلان گردون شکوه به تندی چو دریا به هیکل چو کوه. از شهر سیستان به استقبال لشکر خراسان بیرون شده، چون لشکر خراسان بر جوی پنج ده نزول افتاد لشکر سیستان به «کرغ کرد» رسیده بود. زبدة السالکین ( امیر اقبال سابق ) که از معتقدان شیخ علاء الدوله سمنانی بود و حال او در نفحات الانس مبین است و صاحب تصنیف اقبالیه است نزد ملک قطب الدین محمد آمده همان جا التماس نمود که لشکر را بدارید که من نزدیک هرات روم و او را از این کردار نصیحت کنم که بی منازعه شرعی بر سر اهل اسلام می آید. ملک گفت برو و او را حجت گیر که «مرا از تو هیچ بیم و هراس نیست؛ اما از ریختن خون مسلمانان اندیشه دارم. اگر این امر مانع نبودی هر آینه در اسفزار به ملاقات مشرف می شدیم. » میر اقبال این پیغام ملک به ملک حسین بگفت و او را از لشکر سیستان خوفناک کرده، ملک حسین قبول نصیحت او را بهانه کرده، به سرعت تمام رو به هرات آورد چنان که هردو منزل را یکی کرد. ملک نیز به مستقر عز و جلال مراجعت نمود.
