[ویکی نور] قضاة دمشق الثغر البسام فی ذکر من ولی قضاء الشام، کتابی است مرکب از دو اثر: «القضاة الشافعیة» تألیف محیی الدین عبدالقادر نعیمی و «القضاة الحنفیة و المالکیة و الحنابلة بدمشق» تألیف شمس الدین بن طولون ، با تحقیق صلاح الدین منجد ، کتابی است پیرامون سیره و اخبار قضات شام از زمان فتح آن به دست مسلمانان تا زمان ابن طولون در قرن دهم هجری که به زبان عربی نوشته شده است.
انگیزه نویسنده از تألیف اثر حاضر، به گفته خود او، آن بوده که استادش نعیمی «القضاة الشافعیة» را تألیف کرده، ولی به شرح حال قضات حنفی و مالکی و حنبلی دمشق نپرداخته بود و او در صدد تکمیل آن برآمد
قضات در اسلام، همواره دارای شأن و منزلت ویژه ای بوده اند، ولذا اثر حاضر که به زندگی نامه، سیره و اخبار برخی از آن ها می پردازد، دارای اهمیت و ارزش فراوانی می باشد.
کتاب با مقدمه مصحح آغاز و اسامی قضات، به ترتیب زمانی که عهده دار منصب قضاوت بودند، آورده شده است. کتاب در اصل دارای دو بخش می باشد: بخش نخست شامل مطالبی است مربوط به قضات شافعیه تألیف نعیمی (استاد نویسنده) و بخش دوم، دربردارنده شرح حال قضات حنفیه، مالکیه و حنابله، تألیف ابن طولون
نعیمی در نوشتن شرح حال قضات شافعی، همان روشی را در پیش گرفته که در کتاب دیگرش «تنبیه الطالب» از آن بهره برده که عبارت است از نقل تواریخ گذشتگان. بیشترین نقل وی از افرادی نظیر ابوشامه، ابن کثیر ، ابن حجر و مخصوصا تقی الدین اسدی معروف به قاضی شهبه می باشد؛ وی مطالب مربوط به قضات را از کتب این مورخین گردآوری نموده است. به همین واسطه، اسلوب کتاب، به واسطه اختلاف مصدر، مختلف شده است؛ بدین معنا که ابتدای کتاب که مطالب نعیمی می باشد، اطلاعات مجملی از قضات ارائه گردیده است
ابن طولون نیز از روش استاد خویش تبعیت نموده، اما مطالب را مفصل تر نوشته و اطلاعات بیشتری از قضات، ارائه نموده است. وی در نگارش مطالب خویش، بر نوشته های ابن کثیر ، ابن حجر، ابن مفلح و مخصوصا علی بن قاضی شهبه اعتماد نموده است
انگیزه نویسنده از تألیف اثر حاضر، به گفته خود او، آن بوده که استادش نعیمی «القضاة الشافعیة» را تألیف کرده، ولی به شرح حال قضات حنفی و مالکی و حنبلی دمشق نپرداخته بود و او در صدد تکمیل آن برآمد
قضات در اسلام، همواره دارای شأن و منزلت ویژه ای بوده اند، ولذا اثر حاضر که به زندگی نامه، سیره و اخبار برخی از آن ها می پردازد، دارای اهمیت و ارزش فراوانی می باشد.
کتاب با مقدمه مصحح آغاز و اسامی قضات، به ترتیب زمانی که عهده دار منصب قضاوت بودند، آورده شده است. کتاب در اصل دارای دو بخش می باشد: بخش نخست شامل مطالبی است مربوط به قضات شافعیه تألیف نعیمی (استاد نویسنده) و بخش دوم، دربردارنده شرح حال قضات حنفیه، مالکیه و حنابله، تألیف ابن طولون
نعیمی در نوشتن شرح حال قضات شافعی، همان روشی را در پیش گرفته که در کتاب دیگرش «تنبیه الطالب» از آن بهره برده که عبارت است از نقل تواریخ گذشتگان. بیشترین نقل وی از افرادی نظیر ابوشامه، ابن کثیر ، ابن حجر و مخصوصا تقی الدین اسدی معروف به قاضی شهبه می باشد؛ وی مطالب مربوط به قضات را از کتب این مورخین گردآوری نموده است. به همین واسطه، اسلوب کتاب، به واسطه اختلاف مصدر، مختلف شده است؛ بدین معنا که ابتدای کتاب که مطالب نعیمی می باشد، اطلاعات مجملی از قضات ارائه گردیده است
ابن طولون نیز از روش استاد خویش تبعیت نموده، اما مطالب را مفصل تر نوشته و اطلاعات بیشتری از قضات، ارائه نموده است. وی در نگارش مطالب خویش، بر نوشته های ابن کثیر ، ابن حجر، ابن مفلح و مخصوصا علی بن قاضی شهبه اعتماد نموده است