قَصْدیَّت (intentionality)
(یا: حیثِ التفاتی) در اصطلاح فلسفه، رابطۀ فعال آگاهی با متعلقاتش. این اصطلاح را نخست فیلسوفان مَدرسی به کار بردند و برنتانو در قرن ۱۹ آن را احیا کرد. به طور کلی رابطۀ آگاهی با متعلقاتش را می توان به سه معنا در نظر گرفت: ۱. رابطۀ روان شناختی آگاهی با متعلقش. این همان طرز تلقی برنتانو از این رابطه است. به عقیدۀ برنتانو قصدیت فارقِ پدیده های روانی (خشم، میل، عشق، نفرت و ...) از پدیده های عینی و فیزیکی است. در پدیده های روانی ما چیزی را می خواهیم، از آن نفرت داریم، از آن خشمگین ایم و غیره، یعنی رابطه ای فعال و قصدی با آن برقرار می کنیم. ۲. رابطۀ استعلایی آگاهی، که در آن آگاهی با خلق معنای اوبژه اش خودش را خلق می کند. مثلاً در منطق یا در ریاضیات، ساختن مثلث همان آگاهی از آن یا قصد کردن آن است؛ وقتی خط راستی میان دو ستاره ترسیم می کنیم این خط راست در طبیعت وجود ندارد بلکه آگاهی است که آن را خلق یا قصد کرده است. هوسرل اصطلاح قصدیت را به همین معنا نیز به کار می برد. او به حضور آگاهی در هر معنا تأکید دارد. ۳. رابطۀ هستی شناختی آگاهی، که در آن آگاهی از خودش به عنوان خالق جهان یا اصل تقویم واقعیت آگاه می شود. به تعبیر هوسرل، که هستی شناسی را به پدیدار شناسی وابسته می داند، اعیان مختلف در اعمال مختلف آگاهی، یعنی متناسب با قصدهای گوناگون آن شکل می گیرند. از نظر هوسرل، برخلاف برنتانو، قصدیت ویژ گی همۀ اعیان (و نه صرفاً پدیده های روانی) است.
(یا: حیثِ التفاتی) در اصطلاح فلسفه، رابطۀ فعال آگاهی با متعلقاتش. این اصطلاح را نخست فیلسوفان مَدرسی به کار بردند و برنتانو در قرن ۱۹ آن را احیا کرد. به طور کلی رابطۀ آگاهی با متعلقاتش را می توان به سه معنا در نظر گرفت: ۱. رابطۀ روان شناختی آگاهی با متعلقش. این همان طرز تلقی برنتانو از این رابطه است. به عقیدۀ برنتانو قصدیت فارقِ پدیده های روانی (خشم، میل، عشق، نفرت و ...) از پدیده های عینی و فیزیکی است. در پدیده های روانی ما چیزی را می خواهیم، از آن نفرت داریم، از آن خشمگین ایم و غیره، یعنی رابطه ای فعال و قصدی با آن برقرار می کنیم. ۲. رابطۀ استعلایی آگاهی، که در آن آگاهی با خلق معنای اوبژه اش خودش را خلق می کند. مثلاً در منطق یا در ریاضیات، ساختن مثلث همان آگاهی از آن یا قصد کردن آن است؛ وقتی خط راستی میان دو ستاره ترسیم می کنیم این خط راست در طبیعت وجود ندارد بلکه آگاهی است که آن را خلق یا قصد کرده است. هوسرل اصطلاح قصدیت را به همین معنا نیز به کار می برد. او به حضور آگاهی در هر معنا تأکید دارد. ۳. رابطۀ هستی شناختی آگاهی، که در آن آگاهی از خودش به عنوان خالق جهان یا اصل تقویم واقعیت آگاه می شود. به تعبیر هوسرل، که هستی شناسی را به پدیدار شناسی وابسته می داند، اعیان مختلف در اعمال مختلف آگاهی، یعنی متناسب با قصدهای گوناگون آن شکل می گیرند. از نظر هوسرل، برخلاف برنتانو، قصدیت ویژ گی همۀ اعیان (و نه صرفاً پدیده های روانی) است.
wikijoo: قصدیت