قشقایی ترکی

قشقایی، ترکی
از گویش های ترکی که افراد ایل قشقایی شامل طوایف احمدلو، باباخانی، جعفربای، جعفرلو، و غیره در ناحیة قشقایی فارس به ویژه در کامفیروز، کازرون، اردکان، فیرزوآباد، میمند و کاکان به آن سخن می گویند. ترکی قشقایی مخصوصاً در نظام مصوت ها با ترکی آذربایجانی فاوت هایی دارد. صامت های این گویش همانند صامت های ترکی است. برخی تغییرات آوایی در قشقایی بدین شرح است: تبدیل /i/ ترکی به /e/؛ حذف صامت -d میانی در oloz «ستاره» ulduz «ترکی»؛ /i/ به /ey/ در eyt «سگ» it (ترکی)، eyke «دو» iki (ترکی)؛ نشانه های مصدری در قشقایی بدون در نظر گرفتن همآوایی همواره پسوند -mag به جای -mak است: نشانة جمع -lar است که در پایان اسم می آید: eytlar «سگ ها». ضمایر اشاره: bu «این»، o. از اعداد: bir «یک»، on «ده»، igerem «بیست». شناسه های فعلی برای ماضی مطلق عبارت اند از: -dom، -di، -doh، -dig، diz، -delar. این پسوندها به ستاک امر اضافه می شوند و با ترکی آذربایجانی فرق دارند. برخی از واژگان قشقایی: deya «شتر»، kayleg «کبک»، bik «بزرگ»، litera «لخت»، tik «مو»، qarabijak «سرگین غلتان»، billar «پارسال»، geynq «گشاد»، inka «تنگ»، komeja «ریز/کوچک» و ilaregeja «پرشیب».
50010800