قسطا

لغت نامه دهخدا

قسطا. [ ] ( اِخ ) سردار کفار روم در جنگ خالدبن. رجوع به حبیب السیر چ سنگی ج 1 ص 159 شود.

قسطا. [ ق ُ ] ( اِخ ) ابن لوقا بعلبکی. فیلسوف و ریاضی دان رومی الاصل است. وی در زبان یونانی با فصاحت سخن میگفت و عربی را نیکو میدانست و بسیاری از کتابهای قدیمی را ترجمه کرد و به تألیفات چندی پرداخت از جمله : 1- الفلاحة الیونانیة، چاپ شده. 2- ثلاث مقالات فی رفع الاجسام الثقیلة، چاپ شده. 3- المرایا المحرقة. 4- الاوزان و المکاییل. 5- الفصل بین الروح و النفس ، خطی. 6- الفردوس ، فی التاریخ.7- العمل بالکرة الفلکیة، خطی ، یا این همان کتاب «الاکر» خطی است که آن را از تاوذیوس ترجمه کرده و ثابت بن قرة آن را اصلاح و تحریر نموده است. 8- المطالع، خطی ، و آن را از انسقلاوس نقل کرده است و کندی آن را اصلاح و تحریر کرده است. 9- رساله ذات الکرسی الافاقی ، خطی ، درباره فلک. 10- رسالة فی اختلاف الناس فی سیرهم و اخلاقهم ، خطی. 11- رسالة فی تدبیر الابدان فی السفر، خطی. 12- البلغم و علله ، خطی. 13- رسالة فی علل الشعر، خطی. 14- العمل بالاسطرلاب ، خطی. 15- هیاءةالافلاک ،خطی. وی در زمان مقتدرباﷲ عباسی بود و در ارمینیه به سال 300 هَ. ق. وفات یافت. ( طبقات الاطباء ج 1 ص 244 )( اخبار الحکماء ص 173 ) ( جولة فی دور الکتب الامیرکیه ص 93 و 94 ) ( هدیة العارفین ج 1 ص 835 ) ( خزائن الاوقاف ص 331 ) ( مختصرالدول ص 259 ) ( اعلام زرکلی چ 2 ص 40 و 41 ).
قسطا نام پسر لوقا است و ایشان دوحکیم بودند در یونان و او کتابی در دین آتش پرستی به نام پدر خود تصنیف کرده بود، و بعضی گویند قسطا نام کتابی است که لوقا تصنیف کرده بود. ( برهان ). وی در زمان مأمون عباسی میزیست و زبان عربی و یونانی نیک میدانست ، از جمله کتبی که او واسطه ترجمه آن از یونانی بوده مجسطی و دیگری اقلیدوس الحکمه است. ( فرهنگ شعوری ). کتاب اُکر که در زمان احمدبن معتصم باﷲ عباسی تا شکل خامس از مقاله سیُم آن را ترجمه کرده و کتاب مساکن ثاودسیوس در طهران به سال 1304 هَ. ق. چاپ سنگی شده است. کتابهای زیر را قاموس الاعلام ترکی از جمله تألیفات وی نام برده است : 1- کتاب فی اوجاع النقرس. 2- کتاب فی الروائح و عللِها. 3- کتاب جامع فی الدخول الی علم الطب. 4- کتاب فی النبیذ و شربه فی الولایم. 5- کتاب فی الاسطقسات. 6- کتاب فی السحر. 7- کتاب فی العطش. 8- کتاب فی القوة و الضعف. 9- کتاب فی الاغذیه علی طریق القوانین الکلیه. 10- کتاب فی النبض و معرفة الحُمَّیات و ضروب البحرانات. 11- کتاب فی علة الموت فجاءة. 12- کتاب فی معرفة الخدر و انواعه وعلله و اسبابه و علاجه. 13- کتاب فی ایام البحران فی الامراض الحادّة. 14- کتاب فی الاخلاط الاربعة و ما تشترک فیه. 15- کتاب فی الکبد و خلقتها و ما یعرض فیها من الامراض. 16- رسالة فی المروحة و اسباب الریح. 17-کتاب فی مراتب کتب الطیبة. 18- کتاب فی تدبیر الابدان فی سفر الحج. 19- کتاب فی دفع ضرر السموم. 20- کتاب فی المدخل الی علم الهندسه. 21- کتاب آداب الفلاسفه. 22- کتاب فی الفرق بین الحیوان الناطق و غیرالناطق. 23- کتاب فی تولد الشعر. 24- کتاب فی الفرق بین النفس و الروح. 25- کتاب فی الحیوان الناطق. 26- کتاب فی الجزء الذی لایتجزی. 27- کتاب فی حرکة الشریان. 28- کتاب فی النوم و الرؤیا. 29- کتاب فی العضو الرئیسی من البدن. 30- کتاب فی البلغم. 31- کتاب فی الدم.32- کتاب فی المرة الصفراء. 33- کتاب فی المرة السوداء. 34- کتاب فی شکل الکرة و الاسطوانة. 35- کتاب فی الهیاءة و ترکیب الافلاک. 36- کتاب فی حساب التلاقی علی جهة الجبر و المقابلة. 37- کتاب فی العمل بالکرة الکلیرة النجومیة. 38- کتاب السیاسة. 39- کتاب المدخل الی المنطق. 40- شرح مذهب الیونانیین. 41- کتاب فی شکوک کتاب اقلیدس. 42- المدخل الی علم النجوم. ( قاموس الاعلام ترکی ). و رجوع به عیون الانباء و فهرست ابن ندیم و تاریخ الحکماء القفطی شود : بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

ابن لوقای بعلبکی رومی الاصل فیلسوف و مترجم مشهور ( ف.ارمینیه حدود ۳۱٠ه ق . ) وی معاصر مقتدر عباسی بود و در زبانهای عربی و یونانی مهارت داشت و عده ای از کتب طب و ریاضی و فلسفه و علم فلک را از یونانی بعربی ترجمه کرد و تصانیف بسیار دارد از جمله : الفلاحه الیونانیه ثلاث مقالات فی رفع الاجسام الثقیله المرا یا المحرقه الاوزان و المکاییل الفصل بین النفس و الروح الفردوس در تاریخ العمل بالکره الفلکیه .
( اسم ) قسط .
سردار کفار روم در جنگ خالدبن

پیشنهاد کاربران

بپرس