قزل اوزن

دانشنامه عمومی

قِزِل اوزَن ( به معنی طلای روان ) دومین رود بلند ایران است که از کوه های چهل چشمه میان سقز و دیواندره در استان کردستان سرچشمه گرفته و بعد از پیوستن رودهای شهرچایی و قرانقو چایی و آیدوغموش و چندین رودخانه فصلی دیگر در شهر میانه در استان آذربایجان شرقی و همچنین پس از پیوستن هیرو رود، زنجان رود و شاهرود به آن به دریای خزر می ریزد. قزل اوزن در جنوب استان گیلان در درون آب دریاچه سد سپیدرود به رودخانه بزرگ شاه رود پیوسته و تشکیل رودخانه ای به نام سپید رود می دهد.
نام اصلی این رود ایسپارو است که توسط مغولان تغییر داده شده است. سفیدرود که بومیان تاتی و تالشی هنوز از آن با نام های ایسپارو، سیبدورو، سیودورو و اسپه یاد می کنند به هولان موران مغولی و قزل اوزن ترکی تغییر یافت. [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸]
رود بزرگ قزل اوزن از مسیر غرب، شمال غرب و شمال استان زنجان می گذرد، که در بخش هایی با استانهای گیلان، قزوین، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان حدود مرزی پدیدآورده است که حاشیه این رود یادآور تمدن باستانی آندیا است که یکی از تمدن های آغاز هزارهٔ اول پیش از میلاد می باشد. [ ۹]
قزل اوزن یعنی طلای روان. این نام از دو جزء قزل و اوزن تشکیل شده است. به تقریب درست می توان گفت در این جا قزل اوزن به معنی رود بزرگ است. قزل رنگ طلای آمیخته با مس است که بین زرد و سرخ است و اوزن به معنای روان است. قزل به معنای سرخ می باشد و البته به معنی طلا و طلایی هم ذکر شده است. [ ۱۰] [ ۱۱] به طور کلی در ترکی چهار کلمه آق، قرا، گوی و قزل صفت مطلق رنگهای سفید و سیاه و آبی و سرخ می باشند ولی معنی اصطلاحی آن ها متفاوت است. در زبان ترکی صفت بر موصوف مقدم است و هرگاه هر یک از صفت های آغ، قرا، گوی و قزل با اسماء عام و عادی بکار روند رنگ آن اسم را بیان می کند؛ ولی هرگاه هر یک از صفت های مذکور مفهوم اسم عام را تغییر داده و از آن اسم خاص و اعلام درک شود آنگاه صفت مزبور به معانی بزرگ، عظیم، ارزشمند، شکوهمند، نیرومند، شریف، مقدس و پر شمار بوده و اسم مزبور را متمایز می نماید. [ ۱۲]
اوزن به معنای دره است. برابر تحقیقات شرق شناس لهستانی، ( Tadeusz Jan Kowalski ) تادئوش یان کوالسکی، [ ۱۳] کلمه اوز در ترکی قدیم بمعنی آب فراوان یا رود بکار می رفته است. [ ۱۴]
عکس قزل اوزنعکس قزل اوزن
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

قزل اوزَن
رجوع شود به:سفیدرود

پیشنهاد کاربران

قزل اوزن کلمه ای تورکی است که از دو جزو قزل به معنی قرمز و اوزن به معنی شناگر گرفته شده وباهم به معنی قرمز روان است به دلیل رسوبات قرمز داخل رود به این اسم نام گذاری شده است
اوزمک درترکی به شنا کردن میگن وقزل هم به طلا گفته میشه درترکی . اوزن هم میشه شناور کلادرترکی قزل اوزن یعنی طلا شناور .
قزل اوزن = قزل ( زرد، تلایی ) اوزن ( آبزن: حوض، چشمه، رودخانه، گرمابه )
در کل برابر قزل اوزن در پارسی� زرده رود� است.
در زبان قزاقی به رودخانهuzan ( اوزن ) گفته می شود .
قزل اوزن در لغت ترکی طلای شناور و در معنای اصطلاحی یعنی: رود ارزشمند.

بپرس