قرایت

قرائَت
(در لغت به معنای خواندن) رشته ای از علوم قرآنی که در آن از صورت های نظم کلام خدا از جهت وجوه اختلافات بحث می شود. در قرائت از علوم عربی استفاده می شود و هدف از قرائت تحصیل ملکۀ ضبط اختلافات متواتره و فایدۀ آن حفظ کلام خداست تا از تحریف و تغییر آن جلوگیری شود. در علم قرائت مراحل شکل گیری قرائت، اقسام قرائت، کتب تألیف شده در این زمینه، اختلاف قرائت، قاریان هفت گانه و دَه گانه، تجوید و ترتیل بررسی می شود. قرائت قرآن به چهار طریق ممکن است: ۱. ترتیل، به معنای رعایت قواعد و ادای صحیح حروف با آرامش و به کارگیری صحیح محل وقف، که در قرآن به آن اشاره شده است. (مزمّل: ۴؛ فرقان: ۳۲)؛ ۲. تحقیق، به معنای اداکردن درست حروف از حیث ادای آوای اصلی آن گونه که حروف متقارب و متجانس از یکدیگر تمیز داده و نکاتی چون ادغام، اظهار، قلب و اخفا، همزه، تشدید، قصر و مدّ رعایت شوند؛ ۳. تحدیر، در لغت به معنای سرعت گرفتن و در اصطلاح خواندن قرآن با سرعت با رعایت نکاتی چون قواعد تجوید، تخفیف، همزه، ادغام کبیر. قاریان مسلط و حاذق بیشتر این گونه تلاوت می کنند. حدر باید تا آن جا صورت پذیرد که به تلاوت صحیح و تلفظ درست کلمات نقصانی وارد نیاورد. گفته اند این نوع قرائت بیشتر قرائت ابن کثیر و ابوجعفر بوده است که مد منفصل را به قصر می خواندند؛ ۴. تدویر، روشی بین تحقیق و تحدیر یعنی نه به سرعت تحدیر و نه به کندی تحقیق. در روایات نقل شده از انبیاء و امامان (ع) پیوسته به قرائت قرآن با صدای بلند و با آرامش همراه با تدبّر، تعمق و تأمل در مفهوم آیات و نیز رعایت قواعد و اصول لازم سفارش شده است. نیز ← قاری؛ قاریان هفت گانه