قران شناسی

[ویکی فقه] قرآن شناسی. یکی از بحث‏های مهم قرآنی، شناخت قرآن در سیره پیشوایان (ع) می باشد که به گوشه هایی از آن اشاره و پرداخته می شود.
به طور کلی ارزش هر کاری قبل از هر چیز، به مراتب معرفت و شناخت آن بستگی دارد، چرا که بسیار فرق است بین انجام آگاهانه و انجام کورکورانه. شناخت مانند چراغ اتومبیل است که شب تاریک در جاده خطرناک و پرفراز و نشیب و پرپیچ و خم حرکت می‏کند، که اگر به راستی آن اتومبیل، چراغ نداشته باشد، به مقصد می‏رسد؟

← بلایای عدم شناخت دین
باید توجه داشت که شناخت قرآن مانند شناخت سایر موضوعات، مراحل و درجاتی دارد مانند: شناخت علمی، فلسفی، عرفانی، روایی، سطحی و... .

← شناخت قرآن از مسیر اهل بیت
شناخت قرآن بستگی به تفسیر قرآن دارد.

← تعریف تفسیر
...

[ویکی فقه] قرآن شناسی (احمدیان). «قرآن شناسی» نام اثری است از ملا عبدالله احمدیان که در زمینه علوم قرآنی به نگارش درآمده است.
مؤلف در این کتاب با بیان تعریف این رشته از علم ، تاریخچه تدوین آن را یادآور می شود و پس از آن وارد مباحث ذیل می شود: کیفیت و کمیت نزول آیه ها، نام هایی که در قرآن کریم برای این کتاب مقدس ذکر شده است، بیان معانی مختلف وحی در قرآن، حکمت نزول تدریجی قرآن، بحثی درباره سوره های قرآنی و تناسب آیات مکی و مدنی با حال وهوای این دو شهر ، برشمردن اسامی سوره هایی که در مکی یا مدنی بودن آنها اتفاق یا اختلاف نظر وجود دارد، ضبط و ثبت قرآن در سینه ها و حافظه ها و نیز در اوراق و برگها، تدوین و جمع آوری قرآن کریم زیر نظر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم ، مصحف های موجود در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، اسباب اختلاف در تلاوت آیات و راه حل این اختلافات، قرائت ها و قاریان، معنای حروف هفت گانه، معرفی قاریان هفت گانه ، بحثی درباره تاویل و تفسیر آیات قرآنی و گونه های مختلف تفسیر اعم از تفسیر قرآن به قرآن ، قرآن به حدیث ، تفسیر به رای ، تفسیر درایتی ، تفسیر اشارتی ، تفسیر فلسفی ، تفسیر علمی و تفسیر ادبی و اجتماعی ، بحثی درباره اعجاز قرآن کریم و ویژگی این معجزه و چگونگی اعجاز این کتاب آسمانی و جهات اعجاز آن، اعجاز علمی قرآن، اعجاز آهنگ ها و آواهای صوتی آیات، اعجاز تصویر و تجسم آیه ها و اعجاز ریاضی حروف و کلمات قرآن و نظریه خاص نویسنده درباره جهت اعجاز آیات قرآنی، بحثی در باب اسباب نزول آیات و نیز آیات محکم و متشابه قرآن کریم و نیز بیان دو مذهب مختلف درباره این گونه آیات، و پس از آن ارائه نظریات جدید در این باره نظیر دیدگاه سید قطب ، ابن تیمیه و خود نگارنده، بحثی درباره فواتح سور ، حروف مقطعه ، حروف نور و حروف غامضه و ارائه نظریات جدید درباره حروف مقطعه قرآن، اعراب کلمات و نقطه گذاری حروف قرآن، ناسخ و منسوخ ، فرق بین نسخ و بدا و حکمت های نسخ، ویژگی های مسایل ادبی و اوصاف اصولی آیات و...
مؤلف کتاب
نویسنده این اثر حاج ملا عبدالله احمدیان از علمای اهل سنت شهر مهاباد در استان کردستان می باشد که او موفق به اخذ درجه دکتری از دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران گردیده و علاوه بر تدریس در دانشگاهها و مدارس علوم دینی به تالیف کتب و مقالاتی دست یازیده است. از جمله آثار وی می توان به: قرآن شناسی، حدیث شناسی ، سیر تحلیلی کلام اهل سنت ، کلام جدید و غیره اشاره کرد.
ساختار کتاب
کتاب یک مقدمه و ده فصل و یک خاتمه را دربرمی گیرد. در مقدمه به تعریف علوم القرآن و تاریخچه تدوین آن پرداخته شده است. عناوین فصول عبارتست از: فصل اول: کیفیت و کمیت نزول آیه ها. فصل دوم: ضبط و ثبت قرآن در سینه ها و در نوشت افزارها. فصل سوم: قرائت و قاریان. فصل چهارم: تاویل و تفسیر آیه های قرآن. فصل پنجم: اعجاز قرآن. فصل ششم: اسباب نزول و محکمات و متشابهات . فصل هفتم: حروف مقطعه آغاز سوره های قرآن، فصل هشتم: اعراب کلمات و نقطه گذاری . فصل نهم: ناسخ و منسوخ. و فصل دهم: اوصاف ادبی و اصولی آیه های قرآن. در خاتمه، تعلم و تلاوت قرآن و آداب تلاوت آن مورد بحث واقع شده است.
نسخه شناسی
...

[ویکی نور] قرآن شناسی (احمدیان). قرآن شناسی نام اثری است از ملا عبدالله احمدیان که در زمینۀ علوم قرآنی به نگارش درآمده است.
مؤلف در این کتاب با بیان تعریف این رشته از علم، تاریخچۀ تدوین آن را یادآور می شود و پس از آن وارد مباحث ذیل می شود:کیفیّت و کمیّت نزول آیه ها، نام هایی که در قرآن کریم برای این کتاب مقدس ذکر شده است، بیان معانی مختلف وحی در قرآن، حکمت نزول تدریجی قرآن، بحثی دربارۀ سوره های قرآنی و تناسب آیات مکی و مدنی با حال وهوای این دو شهر، برشمردن اسامی سوره هایی که در مکی یا مدنی بودن آنها اتفاق یا اختلاف نظر وجود دارد،ضبط و ثبت قرآن در سینه ها و حافظه ها و نیز در اوراق و برگها، تدوین و جمع آوری قرآن کریم زیر نظر پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم، مصحف های موجود در زمان پیامبر(ص)، اسباب اختلاف در تلاوت آیات و راه حلّ این اختلافات، قرائت ها و قاریان، معنای حروف هفت گانه، معرفی قاریان هفت گانه، بحثی دربارۀ تأویل و تفسیر آیات قرآنی و گونه های مختلف تفسیر اعم از تفسیر قرآن به قرآن،قرآن به حدیث، تفسیر به رأی، تفسیر درایتی، تفسیر اشارتی، تفسیر فلسفی، تفسیر علمی و تفسیر ادبی و اجتماعی، بحثی دربارۀ اعجاز قرآن کریم و ویژگی این معجزه و چگونگی اعجاز این کتاب آسمانی و جهات اعجاز آن، اعجاز علمی قرآن، اعجاز آهنگ ها و آواهای صوتی آیات، اعجاز تصویر و تجسّم آیه ها و اعجاز ریاضی حروف و کلمات قرآن و نظریه خاص نویسنده دربارۀ جهت اعجاز آیات قرآنی، بحثی در باب اسباب نزول آیات و نیز آیات محکم و متشابه قرآن کریم و نیز بیان دو مذهب مختلف دربارۀ این گونه آیات، و پس از آن ارائه نظریات جدید در این باره نظیر دیدگاه سید قطب، ابن تیمیه و خود نگارنده، بحثی دربارۀ فواتح سور، حروف مقطعه، حروف نور و حروف غامضه و ارائه نظریات جدید دربارۀ حروف مقطعه قرآن، اعراب کلمات و نقطه گذاری حروف قرآن، ناسخ و منسوخ،فرق بین نسخ و بدا و حکمت های نسخ، ویژگی های مسایل ادبی و اوصاف اصولی آیات و...
نویسندۀ این اثر حاج ملا عبداللّه احمدیان از علمای اهل سنت شهر مهاباد در استان کردستان می باشد که او موفق به اخذ درجۀ دکتری از دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران گردیده و علاوه بر تدریس در دانشگاهها و مدارس علوم دینی به تألیف کتب و مقالاتی دست یازیده است.از جمله آثار وی می توان به: قرآن شناسی، حدیث شناسی، سیر تحلیلی کلام اهل سنت، کلام جدید و غیره اشاره کرد.
کتاب یک مقدمه و ده فصل و یک خاتمه را دربرمی گیرد. در مقدمه به تعریف علوم القرآن و تاریخچۀ تدوین آن پرداخته شده است. عناوین فصول عبارتست از: فصل اول:کیفیت و کمیت نزول آیه ها.فصل دوم:ضبط و ثبت قرآن در سینه ها و در نوشت افزارها.فصل سوم:قرائت و قاریان.فصل چهارم:تأویل و تفسیر آیه های قرآن.فصل پنجم:اعجاز قرآن.فصل ششم:اسباب نزول و محکمات و متشابهات. فصل هفتم:حروف مقطعۀ آغاز سوره های قرآن، فصل هشتم:اعراب کلمات و نقطه گذاری.فصل نهم:ناسخ و منسوخ. و فصل دهم:اوصاف ادبی و اصولی آیه های قرآن.
در خاتمه، تعلم و تلاوت قرآن و آداب تلاوت آن مورد بحث واقع شده است.

[ویکی فقه] قرآن شناسی (فولادوند). قرآن شناسی مؤلف محمدمهدی فولادوند ، کتاب پیرامون معرفی برخی از موضوعات قرآنی همچون روش تفسیر موضوعی قرآن نوشته شده است.
مؤلف که یکی از قرآن پژوهان معاصر می باشد و در این راستا تالیفات متعددی از جمله ترجمه قرآن از خود برجای گذاشته است، در این کتاب برخی از موضوعات قرآنی را مورد بررسی قرار داده است: وی در بخش اول مساله تفسیر موضوعی را بحث نموده ارزش و تفاوت آن با تفسیر ترتیبی را تشریح، آنگاه در بخش دوم، هنرآفرینی و نقش هنر در قرآن و ابعاد هنری آن را با استفاده از آیات فراوان توضیح می دهند در بخش سوم مساله تدبر و اهمیت آن را از نظر قرآن بررسی و چگونگی فهم صحیح از قرآن را بیان می نماید. وی برای بیان و تشریح مطالب از تشبیهات و استعادات فراوانی استفاده می نماید و الفاظ را بگونه ای انتخاب نموده که خواننده را به طرف خود جذب و او را برای مطالب بعدی تشنه و آماده می کند.
ویژگی ها
۱- بخش اول: در این بخش پیرامون تفسیر موضوعی سخن گفته و در ابتدا روش تفسیر قرآن را به دو گونه، روش گسسته و بریده از هم و روش موضوعی، تقسیم بندی نموده آنگاه مزایای روش تفسیر موضوعی را شرح داده است. ۲- در بخش سوم مساله تدبر در قرآن را با استفاده از آیات متذکر شده از امت اسلامی می خواهد که برای نجات پیدا کردن از مشکلات، به تفکر و تدبر در قرآن بپردازند ۳- بخش دوم: یکی از موضوعات مورد بحث در این بخش مساله داستان در قرآن و نقش آن در بیان اهداف قرآن می باشد وی در این خصوص معتقد است که داستان وسیله ای است برای اثبات یگانگی خدا گرچه اهداف و غرض های دیگری به دنبال او وجود دارد. - در ادامه بحث هدف از داستان گویی قرآن بیان شده است ۴- بخش دوم: موضوع نقش خیال و تجسم در بیان مطالب را بحث می نماید و در این باره می گوید که: قرآن برای بیان حالات نفسانی و نمونه های انسانی و حوادث و صحنه های گوناگون از تصویر حسی و خیال انگیز، جان مایه را می گیرد و بر آن برجستگی و زیبائی داده تا اینکه مخاطب عمق مطلب را دریافت نماید و به طریق مستقیم هدایت گردد.
ساختار کتاب
کتاب دارای یک مقدمه و هفت بخش می باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: بخش اول: مقدمه ایی بر تفسیر موضوعی قرآن. بخش دوم: هنرآفرینی در قرآن شامل: افسون قرآن، راز جاذبه قرآن، برداشت مردم از قرآن ، تصویر هنری، نقش خیال و تجسم، داستان در قرآن ، نقش داستان، داستان درخدمت دین ، ویژگی های هنری داستان های قرآن. بخش سوم: تدبر در قرآن شامل: تدبر یا تحجر ، پاسخی به چند شبهه ، روش تدبر در قرآن، شرائط تدبر در قرآن، فهم نادرست از قرآن، شفاعت و معنی آن، آزمایش از دیدگاه قرآن بخش چهارم: درک زنده از قرآن. بخش پنجم: غنای قرآن شامل: نام های خدا ، الهام و وحی ، انسان بی خدا، هفت آسمان ، نفس ، بی نهایت. بخش ششم: ناگفته های قرآن شامل: نکته هایی درباره قرآن، مقام شفافیت، افسانه غرانیق ، اصحاب کهف ، خدا و موسی ، خودمحوری ، لزوم افسانه زدایی از قرآن. بخش هفتم: گلهایی از قرآن.
نسخه شناسی
...

[ویکی نور] قرآن شناسی (فولادوند). قرآن شناسی تألیف محمد مهدی فولادوند
کتاب پیرامون معرفی برخی از موضوعات قرآنی همچون روش تفسیر موضوعی قرآن نوشته شده است.مؤلف که یکی از قرآن پژوهان معاصر می باشد و در این راستا تألیفات متعددی از جمله ترجمۀ قرآن از خود برجای گذاشته است، در این کتاب برخی از موضوعات قرآنی را مورد بررسی قرار داده است:
وی در بخش اول مسالۀ تفسیر موضوعی را بحث نموده ارزش و تفاوت آن با تفسیر ترتیبی را تشریح، آنگاه در بخش دوم، هنرآفرینی و نقش هنر در قرآن و ابعاد هنری آن را با استفاده از آیات فراوان توضیح می دهند. در بخش سوم مسالۀ تدبّر و اهمیت آن را از نظر قرآن بررسی و چگونگی فهم صحیح از قرآن را بیان می نماید.
وی برای بیان و تشریح مطالب از تشبیهات و استعادات فراوانی استفاده می نماید و الفاظ را بگونه ای انتخاب نموده که خواننده را به طرف خود جذب و او را برای مطالب بعدی تشنه و آماده می کند.
کتاب دارای یک مقدمه و هفت بخش می باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:

[ویکی فقه] قرآن شناسی (محمدتقی مصباح یزدی ). قرآن شناسی مؤلف آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، کتاب پیرامون قرآن شناسی و معرفی قرآن نوشته شده است مطالب آن مجموعه ای است از درسهای اعتقادی (پیرامون قرآن) که توسط آیت الله مصباح ارائه و بوسیله یکی از شاگردان ایشان (آقای رجبی ) جمع آوری شده است.
در این کتاب چند موضوع مهم از موضوعات علوم قرآنی از جمله: اوصاف قرآن نزول قرآن، تحریف ناپذیری قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است با توجه به شیوه مؤلف کتاب که در بیان مطالب روش استدلالی را طی می نمایند. در این کتاب نیز این روش به خوبی ارائه شده و ایشان سعی نموده است مباحث را (مخصوصا بحث تحریف ناپذیری قرآن را) به صورتی جالب و قابل فهم ارائه نمایند و چنانچه مباحثی نیازمند به مقدمه باشد به صورت اجمالی بیان نموده از جمله در باب نزول قرآن الفاظ و واژه هایی که می توانند در فهم معنای نزول قرآن و یا دریافت کننده وحی تاثیر داشته باشند آنها را معرفی نموده است. و هر کجا برای توضیح بیشتر نیازمند به شرح و سبط بوده توسط مقرر در پاورقی شرح آن آورده شده است.
ساختار کتاب
کتاب دارای چهار فصل می باشد که مطالب آن به شرح زیر است:فصل اول: عناوین و اوصاف قرآن شامل: عناوین استقلالی، عناوین تبعی، تقسیم بندی محتوائی عناوین و اوصاف قرآن.فصل دوم: نزول قرآن شامل: واژگان بیانگر نزول قرآن (نزول- انزال و تنزیل ، مجی، اتیان و...) ، نازل کننده قرآن، دریافت کننده قرآن، چگونگی دریافت قرآن، نزول قرآن در قالب الفاظ، عربی بودن قرآن، مقصود از عربی بودن قرآن، واژگان دخیل در قرآن، راز عربی بودن قرآن، انواع نزول.فصل سوم: دلایل از سوی خدا بودن قرآن: شامل: الف: آیات بیانگر دلیل عقلی شامل: مبانی اثبات اعجاز قرآن ، راز اعجاز قرآن، وجوه اعجاز قرآن، بررسی چند شبهه ، نصاب اعجاز قرآن اعجاز قرآن و توحید در الوهیت ب: آیات بیانگر دلیل نقلی شامل: نوید نزول قرآن از سوی پیامبران ، دو استدلال عقیم.فصل چهارم: مصونیت قرآن از تحریف شامل: اهمیت و جایگاه مصونیت قرآن، مفهوم تحریف و انواع آن، شواهد تاریخی عدم تحریف، دلیل عقلی مصونیت قرآن، دلیل روائی، دلایل قرآنی مصونیت قرآن.
ویژگی ها
۱- در هر موضوعی که وارد می شود آیات مربوط به آن موضوع را بصورت جالب دسته بندی می نماید ۲- مطالب به طور ساده و گویا بیان شده است ۳- فصل اول. در این فصل پس از معرفی برخی از اوصاف قرآن آنها را از نظر محتوائی به ۱۰ قسم تقسیم بندی می نماید ۴- فصل ۲ (نزول قرآن) در این فصل واژه های مربوط به نزول از قبیل: مجی - ترتیل- نزول - تنزیل ... بصورت اختصار شرح داده شده و در ادامه پیرامون نازل کننده و نازل شونده قرآن توضیحاتی ارائه می نماید ۵- فصل چهارم: در این فصل پس از بیان اهمیت و جایگاه مصونیت قرآن از تحریف و تعریف تحریف، دلایل عدم تحریف قرآن را به دو دسته عقلی و نقلی تقسیم نموده آنها را توضیح می دهند ۶- در همین فصل (۴) برخی از شبهات مربوط به تحریف قرآن را مطرح و پاسخ آنها را بیان می نمایند.
نسخه شناسی
...

[ویکی نور] قرآن شناسی (مصباح یزدی). قرآن شناسی تألیف آیت الله محمدتقی مصباح یزدی.
کتاب پیرامون قرآن شناسی و معرفی قرآن نوشته شده است، مطالب آن مجموعه ای است از درسهای اعتقادی(پیرامون قرآن)که توسط آیت الله مصباح ارائه و بوسیلۀ یکی از شاگردان ایشان(آقای رجبی)جمع آوری
در این کتاب چند موضوع مهم از موضوعات علوم قرآنی از جمله:اوصاف قرآن نزول قرآن، تحریف ناپذیری قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است با توجه به شیوۀ مؤلف کتاب که در بیان مطالب روش استدلالی را طی می نمایند.
در این کتاب نیز این روش به خوبی ارائه شده و ایشان سعی نموده است مباحث را (مخصوصا بحث تحریف ناپذیری قرآن را)به صورتی جالب و قابل فهم ارائه نمایند و چنانچه مباحثی نیازمند به مقدمه باشد به صورت اجمالی بیان نموده از جمله در باب نزول قرآن الفاظ و واژه هایی که می توانند در فهم معنای نزول قرآن و یا دریافت کنندۀ وحی تاثیر داشته باشند آنها را معرفی نموده است.
و هر کجا برای توضیح بیشتر نیازمند به شرح و سبط بوده توسط مقرر در پاورقی شرح آن آورده شده است