قرارداد کنسرسیوم

(یا: قرارداد نفتی ۱۳۳۳ش) قرارداد منعقد شده میان ایران و کنسرسیوم بین المللی نفت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش، انگلستان و امریکا برای عقد قرارداد نفتی جدیدی با دولت ایران به توافق رسیدند. به دنبال آن مشاور نفتی وزیر امور خارجۀ امریکا مذاکرات مربوط به نفت ایران را با مقامات ایرانی دنبال کرد و سرانجام در ۳۱ اوت ۱۹۵۴/۹ شهریور ۱۳۳۳ش قرارداد کنسرسیوم بین علی امینی، وزیر دارایی ایران، و هوارد پیچ، معاون ریاست هیئت مدیرۀ شرکت نفت استاندارد نیوجرسی امریکا، به امضا رسید. مدّت قرارداد ۲۵ سال بود که تا سه دورۀ پنج ساله دیگر هم قابل تمدید بود و محتوای آن با اصل ملّی شدن صنعت نفت ایران مغایرت داشت . کنسرسیوم بین المللی نفت ایران عبارت بود از پنج شرکت امریکایی که در مجموع ۴۰درصد از سهام نفت را به دست آوردند، شرکت نفت بریتانیا معروف به بی پی که به تنهایی صاحب ۴۰ درصد از نفت ایران شد و شرکت هلندی رویال داچ شل با چهارده درصد از سهام نفت ایران و شرکت نفت فرانسه که شش درصد از سهام نفت ایران را کسب کرد.