قرارداد اجتماعی یا اصول حقوق سیاسی

قرارداد اجتماعی یا اصول حقوق سیاسی (Du Contrat Social ou Principes du droit Politique)
کتابی در زمینۀ حقوق سیاسی و اخلاقی، از ژان ژاک روسو، منتشر شده به فرانسوی در ۱۷۶۲ در پاریس. روسو در این اثر با ردّ اصول گذشتۀ تشکیل دهندۀ دولت، قراردادی به عنوان زیربنا و اساس مطرح می کند که همۀ اعضای این پیکره آزادانه آن را پذیرفته باشند؛ و آن آزادی ای است که در هیچ چیز مغایر قوانین طبیعی نیست، بنابراین هرنوع بردگی با اصل اساسی این قرارداد در تضاد است. قرارداد اجتماعی به سبب آن که دربارۀ همۀ افراد مطلق و بدون شرط و استثناست، هرگز منشأ امتیاز و بی عدالتی نخواهد بود. روسو سپس خصوصیات و محظورات شکل های سه گانۀ حکومت (دموکراسی، اشرافی و سلطنتی) را مقایسه کرده، و در پایان خطوط کلی یک دین دولتی (دین رسمی)، را که مجموعه ای از اعتقاداتِ صرفاً مدنی است و اصول آن را حاکمیت قانون گذار وضع خواهد نمود، ترسیم کرده است. قرارداد اجتماعی در تحول اندیشه های سیاسی و اخلاقی پس از خود، به ویژه در اندیشه های سیاسی و اخلاقی امانوئل کانت، تأثیر بسزایی داشته است.