قرابادین کبیر

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «قرابادین کبیر» یا ذخائر التراکیب که بیشتر از آن با عنوان قرابادین کبیر و یا قرابادین عقیلی یاد می شود، به قلم محمدحسین عقیلی در سال 1195ق به رشته تحریر در آمده است. این کتاب به بیان ساخت داروهای مرکب در طب سنتی اختصاص دارد.
مؤلف در کتاب دیگرش -یعنی خلاصة الحکمة- چنین می نویسد که نگارش کتاب را به دستور استادش میر محمّدعلی حسینی به انجام رسانده است. (خلاصة الحکمه، ص3).
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و 28 بخش است. هر یک از بخش های کتاب خود شامل چند فصل است. بخش های کتاب به جهت سهولت دسترسی به ترتیب حروف الفبا منظم شده است.
شیوه مؤلف در بیان ساخت داروها چنین است که در ابتدا منافع دارو را ذکر و سپس در ذیل عنوان «صنعت آن» شیوه ساخت دارو را بیان کرده است. مؤلف در این قسمت، اجزاء تشکیل دهنده هر دارو، مقدار هر جزء و طریقه ترکیب اجزاء را متذکر شده و در آخر مقدار مصرف هر دارو -واحیاناً زمان مصرف آن را- متذکر شده است.
مقدمه کتاب که در بیست فصل نگاشته شده، در بیان کلیاتی است که دانستن آن ها قبل از مطالعه و به کار بستن مطالب کتاب ضروری است. بیان مفهوم غذا، دارو، ذو الخاصیة، مرکب القوا، مزاج و اقسام مزاج ها، شناخت مزاج دواها و غذاها، کیفیت ترکیب ادویه، شناخت مزاج دواهای مرکب، مقدار مصرف دواها از اموری است که مقدمه را تشکیل می دهد.

[ویکی فقه] قرابادین کبیر (کتاب). «قرابادین کبیر» یا ذخائر التراکیب که بیشتر از آن با عنوان قرابادین کبیر و یا قرابادین عقیلی یاد می شود، به قلم محمدحسین عقیلی در سال ۱۱۹۵ ق به رشته تحریر در آمده است. این کتاب به بیان ساخت داروهای مرکب در طب سنتی اختصاص دارد.
مؤلف در کتاب دیگرش- یعنی خلاصة الحکمة- چنین می نویسد که نگارش کتاب را به دستور استادش میر محمدعلی حسینی به انجام رسانده است.
ساختار
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و ۲۸ بخش است. هر یک از بخش های کتاب خود شامل چند فصل است. بخش های کتاب به جهت سهولت دسترسی به ترتیب حروف الفبا منظم شده است.شیوه مؤلف در بیان ساخت داروها چنین است که در ابتدا منافع دارو را ذکر و سپس در ذیل عنوان «صنعت آن» شیوه ساخت دارو را بیان کرده است. مؤلف در این قسمت، اجزاء تشکیل دهنده هر دارو، مقدار هر جزء و طریقه ترکیب اجزاء را متذکر شده و در آخر مقدار مصرف هر دارو- واحیانا زمان مصرف آن را- متذکر شده است.
گزارش محتوا
مقدمه کتاب که در بیست فصل نگاشته شده، در بیان کلیاتی است که دانستن آن ها قبل از مطالعه و به کار بستن مطالب کتاب ضروری است. بیان مفهوم غذا، دارو، ذو الخاصیة، مرکب القوا، مزاج و اقسام مزاج ها، شناخت مزاج دواها و غذاها، کیفیت ترکیب ادویه، شناخت مزاج دواهای مرکب، مقدار مصرف دواها از اموری است که مقدمه را تشکیل می دهد.مؤلف در تالیف این اثر از تجربیات افراد فراوان استفاده نموده است و همچنین در نگارش قرابادین، کتابخانه بزرگی از آثار حکمای سابق در اختیار داشته است. اهمیت کتاب در این است که این کتاب- با توجه به عدم دسترسی به بسیاری از منابع آن- می تواند ما را به نظریات حکمای گذشته رهنمون باشد. و همچنین با توجه به اطلاعاتی که از پزشکان پیشین در این اثر آمده، این کتاب می تواند منبعی جامع در تاریخ طب محسوب شود.از خصوصیات دیگر اثر حاضر این است که مؤلف اسامی ناآشنایی برای بعضی از داروها ذکر می کند که در کتاب های پشینیان کمتر با آن ها مواجه می شویم؛ از جمله این کلمات می توان به ارگچه ، اطریه ، آثاناسیا ، رامهرنات ، غفطارقان ، دیاقوذا ، کلکلانجات ، بتسیه ، برودات ، بوزه ها ، تنزوه ها ، باسلیقونات ، افرودیجان ، ملاگیر اشاره کرد.بعضی از این واژه ها در کتب پیشین نیز مورد استعمال بوده، ولی کاربرد آن ها آن گونه که در این اثر به چشم می خورد، بی سابقه است. البته واژه آفرینی و استعمال کلمات ناآشنا- و احیانا محلی- تنها مختص این اثر مؤلف نیست، بلکه مؤلف در کتاب های دیگر هم به همین شیوه رفتار نموده است.خاتمه این اثر، که قسمت کمی از حجم کتاب را در مقایسه با بخش های دیگر به خود اختصاص می دهد، در بیان داروهایی است که مؤلف از آن ها به ادویه جدیده تعبیر نموده است. مؤلف در این بخش داروهایی را ذکر می کند که از اروپا به هند راه یافته اند.
وضعیت کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس