قدر متیقن در مقام تخاطب

[ویکی فقه] قدر متیقن در مقام تخاطب به مصداق یقینیِ مشمول حکم در مقام محاوره اطلاق می شود.
در بحث اطلاق ، از دو نوع قدر متیقن سخن به میان می آید:۱. قدر متیقن در مقام تخاطب؛ ۲. قدر متیقن خارجی.
تعریف
قدر متیقن در مقام تخاطب، آن است که مخاطب و متکلم درباره مصداق معینی سخن بگویند و بعد از مدتی، متکلم به طور مطلق به ماهیتی که شامل آن مصداق هم می گردد امر کند؛ برای مثال، مثلا مولا با عبد خود درباره فواید گوشت گوسفند گفتوگو می کند، آن گاه به وی امر می کند: «اشتر اللحم»؛ در این جا اگر چه کلام او مطلق است، ولی قدر متیقن در مقام محاوره و تخاطب، همان گوشت گوسفند است. و یا مانند آن که مولا با عبد خود درباره ثواب آزاد کردن بنده مؤمن سخن گفته و بعد از مدتی می گوید: «اعتق رقبة»، که گر چه کلام او اطلاق دارد و شامل مطلق عبد چه مؤمن و چه کافر می شود، اما قدر متیقن در مقام تخاطب، عتق رقبه مؤمن است.
← نکته
۱. ↑ بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۳، ص۴۱۷.
...