قتیبه
لغت نامه دهخدا
قتیبة. [ ق ُ ت َ ب َ ] ( اِخ ) ابن سعید از محدثان است. وی از مالک بن انس روایت میکند. ( منتهی الارب ).
قتیبة. [ ق ُ ت َ ب َ ] ( اِخ ) ابن مسلم باهلی وی در زمان عبدالملک بن مروان ( 65 -85 هَ.ق. ) از طرف حجاج بن یوسف به حکومت خراسان منصوب شد. حجاج به سال 85 یزیدبن مهلب را از خراسان معزول کرد و خراسان قتیبةبن مسلم را داد. در زمان ولیدبن عبدالملک مروان قتیبه از خراسان به ترکستان رفت و سکندریه را با جنگ گرفت و به سال 87 از آنجا خواسته ٔفراوان آورد و بتان زرین و سیمین و از آن جمله بت زرین بود دویست و پنجاه هزار مثقال ، همه بتان را بگداخت و بر لشکر بخش کرد بعد از آن بخارا و سمرقند و سغد و جاج و فرغانه که شهرستان آن را کاشان خوانند و خوارزم و دیگر ولایات ترک در فرمان خود آورد و به خراسان آمد و مرو دارالملک ساخت. در زمان سلیمان بن عبدالملک قتیبه با قوم کاشعر تمیمی به جزیت صلح کرد و بر سلیمان عاصی شد و لشکر بر او بیرون آمدند وکیعبن ابی شوریر تمیمی را بر خود امیر کردند وکیع با قتیبه جنگ کرد و کشته شد و از آن همه لشکر که با او بودند یک کس بیش نرست. سلیمان در عراقین و خراسان و ترکستان با قتیبه جنگ کرد. قتیبه در ترکستان فتح ها کرد و قلاع و بلاد مسخر گردانید و فتح گرگان و طبرستان که هیچ پادشاه از اکاسره و خلفای اسلام را دست نداده بود او رامیسر شد و چندان خواسته یافت که هزار هزار دینار زرسرخ خمس آن بود و در این معنی نامه ای به سلیمان می نوشت. وزیرش صالح بن عبداﷲ گفت ذکر مبلغ مکن مبادا بر تو حجت نشیند. وی بنوشت و بعد از مرگ سلیمان از آن زحمت دید. ( تاریخ گزیده چ لندن ص 272، 273، 276، 277،839 ). دوران خلافت عبدالملک و حکومت عمال ستم پیشه او یعنی حجاج بن یوسف ثقفی و قتیبةبن مسلم باهلی زمان شدت تعصب عربی و دوره محنت و خواری مسلمین غیرعرب است ، مظالم بیست ساله حجاج و خونریزیها و خانمانسوزیهای قتیبه در خراسان و ماوراءالنهر تسلط عربی یعنی بنی امیه را که هنوز درست در این نواحی ریشه ندوانیده بود قوت داد و بسیاری از ایرانیها و آثار و کتب ایشان را یا به اسم ملت پرستی و ایران دوستی و یا بنام طرفداری از مخالفین بنی امیه نابود ساخت. ( خاندان نوبختی تألیف عباس اقبال ص 63 و 64 ). و رجوع شود به احوال و اشعار رودکی سمرقندی ص 254، 255، 256، 257، 258.بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
دینوری عبدالله بن مسلم مکنی به ابو محمد .
پیشنهاد کاربران
قتیبه به معنای پالان شتر هست
قُتَیبَه: تصغیرُ "قِتب" وجمعُهُ " اَقتاب " و هِیَ الاَمعاء
ابی محمدعبدالله بن مسلم بن قتیبه متوفای سال ۲۷۶ ه. ق در کتاب معروف خود ( ( اَدَب الکاتِب ) ) که با مقدمه و شرح استاد علی فاعور بچاپ رسیده در صفحه ی ۶۳ شرح مذکور را به دست داده است که به عبارتی معنای قتیبه میشود: " روده ی کوچک"•
ابی محمدعبدالله بن مسلم بن قتیبه متوفای سال ۲۷۶ ه. ق در کتاب معروف خود ( ( اَدَب الکاتِب ) ) که با مقدمه و شرح استاد علی فاعور بچاپ رسیده در صفحه ی ۶۳ شرح مذکور را به دست داده است که به عبارتی معنای قتیبه میشود: " روده ی کوچک"•