قبیله خزائه

[ویکی اهل البیت] خزاعه قبیله­ای از ازد محسوب شده و جزئی از قحطانیان به شمار می­آیند. آنان فرزندان عمرو بن ربیعه مزیقاء معروف به خزاعه بودند که بعد از کوچیدن از یمن، منطقه حجاز را طی کرده در اطراف مکه در منطقه «مرّالظهران» فرود آمده بودند سپس به حرم آمدند و در مکه ماندگار شدند.
خزاعه به همراه بنی­بکر بن عبدمناة که از بطون کنانه به شمار می­آمدند و در پایین مکه سکونت داشتند با جرهمیان که در حرم سرکشی آغاز کرده و به ظلم و ستم دست زده بودند، درگیر شدند و با غلبه بر آنها بر امور مکه مسلط شدند؛ سپس خزاعه، بنی­ بکر را نیز از امور مکه کنار زدند و رسماً خود تولیت کعبه را بدست گرفتند. ریاست و سرپرستی خزاعه در مکه سیصد سال به طول انجامید.
در زمان حکومت­شان، فرزندان قریش عمدتاً در اطراف مکه سکونت داشتند و تعداد کمی هم از ایشان به صورت پراکنده در حرم به سر می­بردند؛ ولی در امور سرپرستی مکه و بیت الله­الحرام هیچ­گونه دخالتی نداشتند تا این که قصی بن کلاب به مکه بازگشت و برای بدست گرفتن تولیت کعبه علیه خزاعه قیام کرد؛ در این جنگ که سرانجام به حکمیت کشیده شد. دو طرف نزد یعمر بن عوف از طایفه بکر رفتند و او به نفع قصی بن کلاب رأی داد بدین ترتیب مکه در اختیار قصی قرار گرفت و خزاعه به جز بعضی از طوایف آن که به جهت نسبت دامادی­شان با قریش در آنجا باقی ماندند، بقیه از مکه بیرون رانده شدند.
سید علی اکبر حسینی، قبایل عرب مکه قبل از بعثت، سایت پژوهشکده باقرالعلوم، تاریخ بازیابی: 12 دی ماه 1391.