قبه یخ

قبه یخ ( انگلیسی: Ice rise ) [ ۱] توده یخ معمولاً گنبدی شکل است که به وضوح دارای ارتفاع بیشتری از یخ تاق پیرامون خود بوده و چند صد متر بالاتر از آن قرار دارد. قبه یخ زمانی شکل می گیرد که یخ تاق به دلیل بالاآمدن بستر دریا به آن برخورد کرده ولی همچنان در زیر سطح آب باقی می ماند. ( در مقابل، زمانی که بالا آمدن بستر دریا باعث بالاتر قرار گرفتن آن نسبت به سطح دریا شود، جزیره شکل می گیرد ) یخ تاق بر روی بستر دریا قرار گرفته و آن را به طور کامل با یخ می پوشاند و بدین ترتیب قبه یخ را به وجود می آورد. افزایش تنش ناشی از این فرایند باعث تشکیل یخ کافت در اطراف قبه یخ می شود.
اگر یک جزیره به طور کامل با یخ تاق پوشیده شده باشد، ممکن است همانند قبه یخ به نظر برسد؛ در این وضعیت مطالعات و اندازه گیری های دقیق برای تفکیک این دو عارضه جغرافیایی لازم است.
با وجود این که قبه یخ ها معمولاً در محدوده یخ تاق ها وجود دارند، ولی گاهی می توان آن ها را در دریاهای آزاد نیز مشاهده کرد. در حال حاضر قبه یخ ها فقط به همراه یخ تاق های جنوبگان دیده می شود و مساحت بزرگ ترین آن ها از ۱۰۰۰۰ کیلومتر مربع ( ابعاد ۵۰ در ۲۰۰ کیلومتر ) بیشتر است. برخی از قبه یخ ها به اشتباه جزیره نامیده می شوند و همچنین برخی از جزایری که کاملاً با یخ پوشیده شده و دارای یخ تاق هستند نیز به اشتباه قبه یخ نامیده شده اند.