قایتبای

لغت نامه دهخدا

قایتبای. ( اِخ ) ملک اشرف ابوالنصر قایتبای محمودی ظاهری. وی هفدهمین شاه از شاهان چرکس ( جراکسه ) است که به سال 872هَ. ق. بتخت سلطنت نشست و در 29 ذی القعده سال 901هَ. ق. وفات یافت. خواجه محمود وی را به مصر جلب کرد و به خود منسوب داشت و برسبای او را خرید و ظاهر جقمق او را آزاد ساخت و او به وی منسوب گردید و در مراتب حکومتی ارتقاء یافت تا به منصب اتابکی رسید. وی شاهی جلیل القدر و بزرگ منش بود و در کارهای خیر سعی و کوششی فراوان داشت. سه مدرسه و چند قلعه در مکه و مدینه و بیت المقدس بنا کرد و در مصر و شام و غزه آثار بزرگی از خود به یادگار گذاشت. او از مصر به فرات رفت و از آنجا به سال 884 به حج عزیمت نمود و جنگهائی میان او و سلطان بایزید اتفاق افتاد و سپس قرار صلحی بین او و سلطان بایزید به سال 896 منعقد گردید. او راست : 1- رحلة فی فلسطین و سوریا ( به سال 1477 م. ). این کتاب به نام «القول المستظرف فی سفر مولانا الملک الاشرف » معروف است و به اهتمام استاد لنزونی در ایتالیا طبع شده است. ( معجم المطبوعات ج 2 ستون 1492 و زامباور ج 1 ص 164 ). و رجوع به اشرف ( قایتبای ) شود.

فرهنگ فارسی

ملک اشرف ابوالنصر قایتبای محمودی ظاهری . وی هفدهمین شاه از شاهان چرکس است که بسال ۸۷۲ ق بتخت سلطنت نشست و در ۲۹ ذی العقده سال ۹٠۱ ق وفات یافت .
یا قایت بیگ ملک اشرف ابوالنصر محمودی ظاهری هفدهمین از شاهان چرکس ( جل. ۸۷۲ ه ق. / ۱۴۶۸م .- ف. ۹٠۱ ه ق ./ ۱۴۹۵ م . ) وی غلامی بود که ظاهر جقمق او را آزاد ساخت ( و انتساب قایت بدوست ) . قایت در مقامات حکومتی ارتقا یافت تا بمنصب اتابکی رسید و آثار و ابنیه عالی از خود بجای گذاشت . اوراست [ رحله فی فلسطین و سوریا]

دانشنامه آزاد فارسی

قایْتْبای ( ـ۹۰۲ق)
(یا: ابونصر؛ مشهور به ملک اشرف) از مهم ترین سلاطین مصر و شام از سلسلۀ ممالیک برجی . تاریخ تولد او را برخی ۸۱۵ق و برخی ۸۲۰ق ذکر کرده اند. هنگامی که او در ۸۳۹ق به مصر آورده شد، برسبای وی را خرید و از آن پس مناصب گوناگونی را در دستگاه ممالیک آزمود و در زمان تمربغا به اتابکی لشکر انتخاب شد. پس از آن در ۸۷۳ق لشکریان وی را به جانشینی تمربغا برگزیدند و او رسماً سلطان مصر و شام گردید. قایتبای پس از سلطنت با تمربغا به مدارا رفتار کرد و او را به مرز دمیاط فرستاد. ازجمله مشکلات عدیده ای که ممالیک با آن روبه رو بودند، یکی دولت های ترکمان و دیگری دولت عثمانی بود. قایتبای در طول دوران سلطنتش در برابر حملات ایشان سرسختانه ایستاد و توانست دولت ممالیک را از تعرض دشمنان مصون دارد. وی فردی شجاع ، جسور، حکیم و دانا بود.

پیشنهاد کاربران

بپرس