قانون گرایی در دولت نبوی

[ویکی فقه] رعایت قانون و اجرای آن در هر حکومت و جامعه ای لازم و مایه بقاء آن حکومت و جامعه است، همه افراد از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) تا خلفای آن حضرت و سایر افراد همه باید تا ابد تابع قانون باشند. همان قانونی که از طرف خدای تبارک و تعالی نازل شده است. حکومت اسلامی قانون گرا و قانون محور است و پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) که به عنوان اولین مجری این حکومت مسوولیت سنگین آن را بر دوش کشید. در این مقاله به قوانین حاکم بر دولت نبوی اشاره می شود.
واژه قانون معرب کانون است و عربی نیست؛ ولی در عربی مستعمل است که در اصل سریانی یا یونانی می باشد و پس از انتقال به لغت عرب در معنای اندازه مقیاس اشیاء و هم چنین به معنی طریقه، روش، آداب، شریعت و. . به کار گرفته شده است.
قانون در اصطلاح
در اصطلاح این واژه به معنی حکم اجباری است که از دستگاه حکومت مقتدر مملکتی صدور می یابد و متکی بر طبیعت عالم و تمدن و متناسب با طبیعت انسان باشد و بدون استثناء شامل همه افراد مردم آن مملکت گردد و اهداف مستبدانه اشخاص در آن دخالتی ندارد.
لازمه وجود قانون
رعایت قانون و اجرای آن در هر حکومت و جامعه ای لازم و مایه بقاء آن حکومت و جامعه است و قانون مانند خون در عروق جامعه بشریت است؛ بنابراین می توان با صراحت گفت که اگر قانون وجود نداشت اجتماعی هم نبود و پیشرفتی هم حاصل نمی شد. حکومت اسلامی همان حکومت قانون اسلام است و حاکمیت از آن خدا و فرمان خداست. در این حکومت قانون اسلام یا فرمان خدا بر همه افراد و بر دولت اسلامی حکومت دارد. همه افراد از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) تا خلفای آن حضرت و سایر افراد همه باید تا ابد تابع قانون باشند. همان قانونی که از طرف خدای تبارک و تعالی نازل شده است. حکومت اسلامی قانون گرا و قانون محور است و پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) که به عنوان اولین مجری این حکومت مسوولیت سنگین آن را بر دوش کشید، خود گرایش بسیار زیادی به اجرای قانون در جامعه داشت و حکومت وی حکومت قانون مدار بوده است. طبق این اصل همه باید بر محور قانون متحد شده و بر مبنای آن عمل کنند؛ زیرا نظم، انسجام و هماهنگی در جامعه در سایه ایمان به قانون و عمل به آن پدید می آید و اگر پاسداران قانون، خود، قانون شکنی کنند، این رویه همگانی خواهد شد. پیامبر گرامی اسلام در حالی که خود در اجرای قوانین اسلامی پیشگام بود قرآن با صراحت تمام، وی را به قانون محوری ملزم می کند به طوری که می فرماید: اگر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) سخنی دروغ بر ما می بست ما او را با قدرت می گرفتیم سپس رگ قلبش را قطع می کردیم و هیچ کس از شما نمی توانست از مجازات او مانع شود. پس پیامبر حق ندارد از پیش خود سخنانی را به خداوند نسبت دهد و خارج از آن چه به او فرمان داده شده عملی انجام دهد، در غیر این صورت مجازات سختی در انتظارش خواهد بود. بنابراین وقتی که حال پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در برابر مقاومت و قوانین الهی این گونه است درباره مومنان باید به طریق اولی این گونه باشد، وقتی که معصوم(صلی الله علیه و آله وسلّم) بدون قید و شرط در چارچوب ضوابط الهی حرکت کند، غیرمعصوم می بایست به گونه ای که خدا و معصوم نظر داده اند عمل و حرکت کند و حق رای هم ندارد.
پیامبر و اجرای قانون
...