قانون التاویل

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] قانون التأویل تألیف محمد بن عبدالله بن عربی معافری اشبیلی (متوفی 543ق) عالم اشعری مذهب، از جمله آثار در زمینه علوم قرآنی با موضوع تأویل آیات قرآن کریم است. کتاب با مقدمه و تحقیق محمد سلیمانی منتشر شده است.
کتاب مشتمل بر سه مقدمه، یک مدخل تحقیقی (در رابطه با اثر و شیوه تحقیقی آن) و عناوین متعددی است که تحت عنوان «ذکر» مطرح شده‎اند.
کتاب با مقدمه سلیمان دنیا آغاز شده است. وی در این مقدمه، پس از تجلیل از نویسنده و اثرش، نیاز امروز به احیا آثار گذشتگان که صفحات مجد و نشانه‎های برتری هستند را گوشزد کرده است. سپس کتاب قانون التأویل را از کتب برگزیده ارزشمندی دانسته که از بیانی استوار برخوردار است و انسان را به تعجب وامی‎دارد. او معتقد است که طالب علم هرگاه از موازین ثابت و قوانین صحیح این اثر غافل شود از قبح تقصیر و سوء تأویل در امان نخواهد بود . ‎
سید سابق نیز بر این اثر مقدمه دیگری نوشته و پس از اشاره‎ای گذرا به دیگر آثار نویسنده، قانون التأویل را از مهم‎ترین آثار وی دانسته که قواعدی روشمند به طلاب علوم شرعی ارائه می‎دهد. به اعتقاد او این اثر از گنجینه‎های نسخ خطی است که توسط محمد سلیمانی مورد تحقیق و تعلیق قرار گرفته است. ‎
محقق اثر در مقدمه‎اش ابوبکر بن عربی را فقیه، محدث، مفسر، ادیب، مورخ، محقق و در آخر متکلمی دانسته که منابع اصلی علم کلام را مطالعه کرده و نظرات محققانه مستقلی را با هدف کشف حقیقت مطرح کرده است. هدف او رد اباطیلی بوده که بر بسیاری از مباحث گذشتگان سیطره یافته و اختیار آرای پخته‎ای بوده که تعارضی با حقائق اسلام نداشته باشد. ‎
کتاب در تاریخ 533ق تألیف شده است. با نگاهی به مباحث کتاب متوجه پراکندگی مباحث آن در علوم مختلف می‎شویم لذا همان‎گونه که محقق اثر نوشته کتاب قانون التأویل را نمی‎توان به یکی از علوم اسلامی به وجه روشنی نسبت داد؛ بلکه این اثر خلاصه علوم اسلامی به‎طور عام است. این کتاب در نوع خود یگانه و جامع فواید و مسائل پراکنده و هدف‎های مختلفی است. ‎

پیشنهاد کاربران

بپرس