قانون اساسی قزاقستان

قانون اساسی قزاقستان عالی ترین متن قانونی در کشور قزاقستان است و قوانین و اعمال مغایر با آن در این کشور اعتبار قانونی نمی دارند. [ ۱] این قانون در ۲۸ ژانویه ۱۹۹۳ به تصویب رسید.
سرزمین قزاقستان در قرن هجدهم تحت سیطره امپراتوری روسیه قرار گرفت. لغو نظام سرواژی در روسیه مهاجرت روس ها و اوکراینی ها به این سرزمین وسیع و کم جمعیت آغاز شد، حضور اسلاوها و قزاق ها و سایر قبایل ترکی در این سرزمین گهگاه بحران هایی را منجر شده است. با وقوع انقلاب اکتبر در سال ۱۹۱۷، استان خود مختار قره قرقیز در که قزاقستان بخشی از آن بود، به عضویت اتحاد شوروی درآمد. در سال ۱۹۳۶ جمهوری قزاقستان یکی از اعضای اتحاد جماهیر شوروی شد.
• قانون اساسی زبان رسمی کشور را قزاقی اعلام کرده و زبان روسی را با نام زبان ارتباطات و محاورات بین المللی به رسمیت شناخته است ( مشابه قانون اساسی تاجیکستان ) . علاوه بر این توسعه آزادانه سایر زبان های مورد استفاده ساکنین کشور را نیز تضمین کرده است. [ ۲]
• به ماهیت غیر دینی و دمکراتیک حکومت در اولین اصل این قانون اشاره شده است. [ ۳]
• به منشأ مردمی قدرت حکومت با عبارت «مردم قزاقستان تنها منشأ اقتدار دولت در این جمهوری هستند. مردم اقتدار دولتی را به طور مستقیم اعمال می نمایند و هیچ کس و هیچ گروهی از آنان و هیچ فرد یا سازمانی نمی تواند آن ها را از اجرای این امر بازدارد. » اشاره شده است. [ ۴]
• این قانون یکی از نادر قوانینی است که برتری معاهدات بین المللی بر قوانین داخلی اعلام کرده است. [ ۵]
• حق مالکیت به رسمیت شناخته شده، [ ۶] منتها استفاده از آن «نباید به محیط زیست صدمه بزند یا مخالف حقوق افراد دیگر و شخصیتهای حقوقی و دولت باشد». [ ۷]
• رئیس جمهور حق برگرداندن قوانین به مجلس را دارد، اما در صورت تصویب مجدد با رأی دو سوم نمایندگان می بایست آن را امضا کند. [ ۸]
• همه قزاق هایی که در کشورهای دیگر دنیا سکونت دارند و همه شهروندان قزاقستان که ناچار به ترک این سرزمین شده اند، شهروند قزاقستان محسوب می شوند. [ ۹]
• نظارت بر قانون اساسی بر عهده دادگاه قانون اساسی است. [ ۱۰]
• «به شهروندان جمهوری حق اعتصاب داده شده است». [ ۱۱]
• تجسس در زندگی خصوصی افراد ممنوع شده[ ۱۲] و «شواهدی که به طور غیرقانونی جمع آوری شده اند، سندیت قانونی ندارند». [ ۱۱]
• سن رأی دادن ۱۸ سال است و زندانیان حق شرکت در انتخابات را ندارند و دادگاه ها نیز می توانند این حق را از فرد مجرم سلب کنند. [ ۱۳]
• انتخاب به سمت ریاست جمهوری نیاز به ۳۵ تا ۶۵ سال سن، تسلط بر زبان رسمی و سکونت در ده سال پیش از انتخابات در خاک قزاقستان دارد. [ ۱۴]
• شورای عالی نهاد نمایندگی و صاحبِ صلاحیتِ قانون گذاری در این جمهوری است. اعضای شورای عالی برای یک دوره پنج ساله انتخاب می شوند. [ ۱۵]
• عضویت در شورای عالی به ۲۵ سال و عضویت در نهادهای انتخابی محلی به ۲۰ سال سن نیاز دارد. [ ۱۶]