قاموس قران قرشی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] قاموس قرآن قرشی. این کتاب تالیف علی اکبر قرشی است و به نوعی، فرهنگ واژه های قرآن محسوب می شود.
قاموس راهنمای کلمات قرآنی است که بر اساس حروف الفبایی تنظیم شده، در آن رجوع به اصل و ریشه لغوی کلمات قرآنی، لازم است، از« ابّ» شروع و به« یوم»( یومئذ) ختم می گردد. در این معجم علاوه بر شماره سوره و آیه، حروف مکمّل هر کلمه و دفعات تکرار آن نیز ذکر شده است.
مؤلف در مقدمه مختصر خود بر کتاب می نویسد:« این کتاب تنها درباره لغات قرآن نیست بلکه گذشته از آن در نوبه خود یک کتاب تفسیر و اگر اغراق نباشد یک دایرة المعارف قرآن است. در هر ماده که تشخیص داده شده، آیاتی چند نقل و تفسیر شده است، نقل روایات، شأن نزول و اشاره به بعضی از قضایا و نقل اقوال بزرگان از آن جمله است. به احوال و قضایای انبیاء از دیدگاه قرآن، نظر شده و نسبت به اقتضای حال در اکثر موارد به تفصیل سخن گفته شده است. ذیل بعضی از کلمات امثال: آدم، اجل، ارض، بحر، جن، عرش و... بطور مفصل بحث شده است.»
مؤلف معتقد است کلمات قرآن با حذف مکررات و مشتقات حدود 1860 کلمه است، در این کتاب همه کلمات فوق یکی یکی بررسی شده است. ایشان در توضیح برخی کلمات به معنی لغوی اکتفا ننموده و برای بسیاری از کلمات، تفاسیر و توضیحات لغوی، ادبی، علمی، اجتماعی و تاریخی ذکر نموده است. این توضیحات تقریبا برای تمام اعلام قرآن آورده شده است، و به ترتیب به پاره ای از موضوعات قرآن پژوهی نیز پرداخته است. شیوه نقد را در معانی لغوی، مباحث علمی و دیگر قسمت ها نیز، پیشی گرفته و با استدلال مطالب خود را مطرح می نماید، مانند ماده« ابّ» و« ابد» و یا بحث علمی ماده« بحر».
در نهایت می توان گفت: قاموس قرآن در تبیین و تفسیر واژگانی قرآن کریم به لحاظ گزیده گویی و بیان روان و استوار، اکنون از مراجع و منابع قرآن پژوهی در ایران تلقی شده است.
کتاب حاضر در 7 جلد به چاپ رسیده است. کلمات قرآنی زیر ماده یا ریشه هر کلمه وارد شده است، و بخشی از آیه قرآنی که در بردارنده آن کلمه است، در زیر کلمه درج گردیده است. در برابر هر یک از لغات قرآنی، معنای فارسی آن را آورده به ترجمه آیات نیز پرداخته است.
و با توجه به تخصصی شدن تألیفات و اینکه مطالب لغوی، شأن نزول، تاریخی، تفسیری و علمی در این کتاب کنار هم آورده شده، به نظر می رسد تفکیک آنها با عنوانهای مشخص و گویا، کمک شایانی به پژوهشگران خواهد نمود.
مؤلف برای هر لغت، ریشه و ماده آن را ذکر کرده، آیات را بیان داشته و ترجمه می کند، امّا در بقیه مشتقات فقط برخی آیات آنها را آورده، معنا نموده و توضیح داده است و خود کلمات مشتق شده از آن ماده را قبل از آیه، ثبت نکرده است. بدیهی است که ثبت مشتقات دیگر پژوهشگران را در دستیابی به آیات و معانی و توضیحات آن، یاری می نماید.

پیشنهاد کاربران

بپرس