قالیبافی مناطق مختلف لرستان : بروجرد و اشترینان
مجموعه: خوشه فرش دستباف منتشر شده در 01 خرداد 1400 قالیبافی مناطق مختلف لرستان : بروجرد و اشترینان طرح فرش چهاربره طرح فرش ریزماهی فرش چهاربره علمدار فرش طرح گنجشکی ترنج سماوری لچک ترنج گل آلبالو
... [مشاهده متن کامل]
طرح های ماهی درهم ( هراتی، ریز ماهی ) و بته ای از مهم ترین و در عین حال فراگیر ترین طرح های قالی ایران و لرستان است. قالی های این دو سبک طرح در منطقه بروجرد ، ریز نقش ترین طرح های استان بوده اند. در روستاهای این شهرستان طرح های متنوع دیگری نیز بافته می شده که در محدود به همین منطقه بوده اند.
طرح چهاربره
در گویش محلی چاروره گفته می شود، از لحاظ موقعیت جغرافیایی روستای چهار بره در شمال بروجرد قرار گرفته است و از لحاظ کیفیت در طرح و نقش و بافت در گروه تولیدات با کیفیت استان است. از نمونه بافته های چهاربره می توان به طرح علمدار اشاره کرد. فرش چهار بره و علمدار بروجرد از گونه های قدیمی استان است که در گذشته بافت آن از رونق خوبی برخوردار بوده است. طرح چهار بره واگیره ای است و در اولین نگاه تاثیر طرح هراتی را در آن می توان مشاهده نمود . در چهار بره متن از موتیف های درشتی مانند گل لوتوس و برگ کنگری استفاده شده است.
طرح چهار بره و ریز ماهی
معمولا تعداد حاشیه یکی می باشد و طره هم لته سیب رایج در کل کشور است. قالی های این روستا معمولا از روی حاشیه شناخته می شود و در واقع می توان گفت بافنده حاشیه را به عنوان اصالت بافت روستا عامل شناسایی انتخاب کرده و با متن بازی می کند. ریشه یابی تاریخی حاشیه هم اصل آن را به حاشیه هراتی می رساند که با توجه به ذهنیت بافنده تغییراتی در آن صورت گرفته است. رنگ بندی علمدار چهاربره تیره و معمولا سرمه ای سیر و روناسی به عنوان رنگ زمینه انتخاب می شد، تعداد رنگ های مورد استفاده در این نوع دستبافته از ۷ رنگ شامل سرمه ای، روناسی ، زرد، سبز، آبی، سفید و نارنجی، متجاوز نمی شود و رنگبندی موتیف ها به گونه ای است که تا حدی سنگینی متن را جبران کرده و جلوه ی بیشتری داشته باشند. برای بافت این سبک طرح در استان از الگوی بافت ثابت که همان تکه فرش ها یا در اصطلاح محلی دستور بوده است.
دستو اورنک
طرح چهار بره در ابعاد ذرع و نیم و قایچه ای و کناره بافته می شود. بدلیل واگیره ای بودن، این طرح قابلیت آنرا دارد که در ابعاد مختلف و بنا به نباز و تشخیص بافنده ، بافته شود.
چهاربره علمدار
طرح علمدار در واقع همان طرح معروف هراتی است که در غرب ایران با نگاره های اصلی گل الماسی که در چهار سوی آن چهار برگ یا ماهی قرار دارد تزیین شده است و در این منطقه با خلاقیت و ذهنیت بافنده چنین حالتی را به خود گرفته است. در صورت دقت به این طرحواگیره ای ، ماهی ها که به شکل برگ هستند دیده می شوند. بافنده برای تنوع بیشتر نمادهایی از لوزی با موتیف های گل لوتوس و ماهی را در متن قرار داده است. در برخی نمونه ها تعداد ۴ حاشیه با موتیف های گل لوتوس، لته سیب و بته استفاده شدهاست.
فرش چهار بره علمدار
طرح گنجشکی ( ملیچه ای ) روستای چهار بره
نمونه دیگری از تولیدات روستای چهار بره طرح گنجشکی است. طرح گنجشکی دارای نقشه تکراری ( واگیره ای ) است واگیره ها لوری هایی می باشند که به وسیله گل های الماس و لوتوس در اندازه های مختلف به یکدیگر مرتبط شده و داخل لوزی ها موتیف های گنجشک و عقاب قرار می گیرد. قالی طرح گنجشکی نسبت به طرح علمدار همین روستا دارای موتیف های ریزتر و رنگ بندی زیبا و ملایمتری است و مهارت بیشتری در بافت را نشان می دهد. حاشیه مورد استفاده معروف چهار بره است که بررسی تاریخی ریشه آن را به حاشیه های معروف هراتی رساند که به شکل ساده تر با حالت روستایی بافته شده است. این طرح هم به تبعیت از طرح های دیگر این روستا و همچنین استان لرستان از رنگ سرمه ای برای زمینه استفاده کرده است. نمونه مورد نظر قالی قدیمی و تماما دارای رنگرزی گیاهی و رنگرزی شده در خود لرستان و بروجرد باشد.
مجموعه: خوشه فرش دستباف منتشر شده در 01 خرداد 1400 قالیبافی مناطق مختلف لرستان : بروجرد و اشترینان طرح فرش چهاربره طرح فرش ریزماهی فرش چهاربره علمدار فرش طرح گنجشکی ترنج سماوری لچک ترنج گل آلبالو
... [مشاهده متن کامل]
طرح های ماهی درهم ( هراتی، ریز ماهی ) و بته ای از مهم ترین و در عین حال فراگیر ترین طرح های قالی ایران و لرستان است. قالی های این دو سبک طرح در منطقه بروجرد ، ریز نقش ترین طرح های استان بوده اند. در روستاهای این شهرستان طرح های متنوع دیگری نیز بافته می شده که در محدود به همین منطقه بوده اند.
طرح چهاربره
در گویش محلی چاروره گفته می شود، از لحاظ موقعیت جغرافیایی روستای چهار بره در شمال بروجرد قرار گرفته است و از لحاظ کیفیت در طرح و نقش و بافت در گروه تولیدات با کیفیت استان است. از نمونه بافته های چهاربره می توان به طرح علمدار اشاره کرد. فرش چهار بره و علمدار بروجرد از گونه های قدیمی استان است که در گذشته بافت آن از رونق خوبی برخوردار بوده است. طرح چهار بره واگیره ای است و در اولین نگاه تاثیر طرح هراتی را در آن می توان مشاهده نمود . در چهار بره متن از موتیف های درشتی مانند گل لوتوس و برگ کنگری استفاده شده است.
طرح چهار بره و ریز ماهی
معمولا تعداد حاشیه یکی می باشد و طره هم لته سیب رایج در کل کشور است. قالی های این روستا معمولا از روی حاشیه شناخته می شود و در واقع می توان گفت بافنده حاشیه را به عنوان اصالت بافت روستا عامل شناسایی انتخاب کرده و با متن بازی می کند. ریشه یابی تاریخی حاشیه هم اصل آن را به حاشیه هراتی می رساند که با توجه به ذهنیت بافنده تغییراتی در آن صورت گرفته است. رنگ بندی علمدار چهاربره تیره و معمولا سرمه ای سیر و روناسی به عنوان رنگ زمینه انتخاب می شد، تعداد رنگ های مورد استفاده در این نوع دستبافته از ۷ رنگ شامل سرمه ای، روناسی ، زرد، سبز، آبی، سفید و نارنجی، متجاوز نمی شود و رنگبندی موتیف ها به گونه ای است که تا حدی سنگینی متن را جبران کرده و جلوه ی بیشتری داشته باشند. برای بافت این سبک طرح در استان از الگوی بافت ثابت که همان تکه فرش ها یا در اصطلاح محلی دستور بوده است.
دستو اورنک
طرح چهار بره در ابعاد ذرع و نیم و قایچه ای و کناره بافته می شود. بدلیل واگیره ای بودن، این طرح قابلیت آنرا دارد که در ابعاد مختلف و بنا به نباز و تشخیص بافنده ، بافته شود.
چهاربره علمدار
طرح علمدار در واقع همان طرح معروف هراتی است که در غرب ایران با نگاره های اصلی گل الماسی که در چهار سوی آن چهار برگ یا ماهی قرار دارد تزیین شده است و در این منطقه با خلاقیت و ذهنیت بافنده چنین حالتی را به خود گرفته است. در صورت دقت به این طرحواگیره ای ، ماهی ها که به شکل برگ هستند دیده می شوند. بافنده برای تنوع بیشتر نمادهایی از لوزی با موتیف های گل لوتوس و ماهی را در متن قرار داده است. در برخی نمونه ها تعداد ۴ حاشیه با موتیف های گل لوتوس، لته سیب و بته استفاده شدهاست.
فرش چهار بره علمدار
طرح گنجشکی ( ملیچه ای ) روستای چهار بره
نمونه دیگری از تولیدات روستای چهار بره طرح گنجشکی است. طرح گنجشکی دارای نقشه تکراری ( واگیره ای ) است واگیره ها لوری هایی می باشند که به وسیله گل های الماس و لوتوس در اندازه های مختلف به یکدیگر مرتبط شده و داخل لوزی ها موتیف های گنجشک و عقاب قرار می گیرد. قالی طرح گنجشکی نسبت به طرح علمدار همین روستا دارای موتیف های ریزتر و رنگ بندی زیبا و ملایمتری است و مهارت بیشتری در بافت را نشان می دهد. حاشیه مورد استفاده معروف چهار بره است که بررسی تاریخی ریشه آن را به حاشیه های معروف هراتی رساند که به شکل ساده تر با حالت روستایی بافته شده است. این طرح هم به تبعیت از طرح های دیگر این روستا و همچنین استان لرستان از رنگ سرمه ای برای زمینه استفاده کرده است. نمونه مورد نظر قالی قدیمی و تماما دارای رنگرزی گیاهی و رنگرزی شده در خود لرستان و بروجرد باشد.