قاعده لامؤثر فی الوجود الا الله

[ویکی فقه] «لا مؤثر فی الوجود الا الله» یکی از قاعده های فلسفی است که به این معناست که در جهان ، هیچ علت فاعلی (علت فاعلی به علتی گفته می شود که به معلول خود، وجود می دهد) حقیقی به جز خداوند (واجب الوجود) نیست و تنها خداوند است که حقیقتا به دیگر موجودات هستی و وجود می دهد و دیگر موجودات در زمینه هستی بخشی، تنها علت اعدادی هستند (علت اعدادی به علتی گفته می شود که در وجود معلول خود تاثیر ندارد و تنها زمینه لازم را برای موجود شدن آن، فراهم می کند) نه علت حقیقی.
با اثبات این مطلب، می توان نتیجه گرفت که هیچ علت غیر فاعلی نیز (خواه علت غایی باشد یا قابلی یا مادی یا صوری یا...) ، در وجود معلول خود، تاثیر حقیقی ندارد؛ زیرا علیت هرچیز (چه به نحو غایی یا قابلی یا مادی یا صوری یا...) ، تابع وجود آن است و وقتی اثبات شد که وجود را تنها خداوند اعطاء می کند، وجود هر علتی و در نتیجه علیت آن (به نحو فاعلی یا غایی یا قابلی یا مادی یا صوری یا...) از آن خداوند خواهد بود.
الاسفار الاربعة، شیرازی، صدرالدین، ج۲، ص۳۹۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۹۸۱م.
در تفسیر این گزاره، دیدگاه های مختلفی وجود دارد که در اینجا بطور اجمالی به معرفی آنها می پردازیم:
← دیدگاه متکلمان اشعری
آنچه در مقام داوری میان این دیدگاهها باید مورد توجه باشد این است که بطور کلی، توحید افعالی (لا موثر فی الوجود الا الله) با توحید وجودی (وحدت وجود عرفانی) ملازمه دارد.
الحاشیةعلی الالهیات، شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم، ص۱۷۶، قم، بیدار، بی تا.
...