[ویکی فقه] حکم عقل به حسن عقاب مکلّف عاصی بعد از تنجّز تکلیف است.
قاعده حسن عقاب مع البیان، مقابل قاعده قبح عقاب بلا بیان می باشد. این قاعده از قواعد عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی بوده و عبارت است از حکم عقل به پسندیده بودن عقاب مکلفی که تکلیفی منجّز شده بر خود را، بدون عذر مخالفت نماید.بنابراین، در جایی که میان آمر و مامور رابطه عبودیت وجود دارد و اوامر آمر طبق مصالح و مفاسد واقعی و بر اساس مصلحت مامور مکلف صادر شده و آمر اوامر خود را بعد از انشا به مامور ابلاغ نموده، اگر مکلف بدون عذر ( اضطرار ، اجبار ، اکراه و غیره) با آن مخالفت کند، عقل در چنین جایی به پسندیده بودن مؤاخذه و عقاب او حکم می کند، هر چند به لزوم آن حکم نمی کند.
قاعده حسن عقاب مع البیان، مقابل قاعده قبح عقاب بلا بیان می باشد. این قاعده از قواعد عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی بوده و عبارت است از حکم عقل به پسندیده بودن عقاب مکلفی که تکلیفی منجّز شده بر خود را، بدون عذر مخالفت نماید.بنابراین، در جایی که میان آمر و مامور رابطه عبودیت وجود دارد و اوامر آمر طبق مصالح و مفاسد واقعی و بر اساس مصلحت مامور مکلف صادر شده و آمر اوامر خود را بعد از انشا به مامور ابلاغ نموده، اگر مکلف بدون عذر ( اضطرار ، اجبار ، اکراه و غیره) با آن مخالفت کند، عقل در چنین جایی به پسندیده بودن مؤاخذه و عقاب او حکم می کند، هر چند به لزوم آن حکم نمی کند.
wikifeqh: قاعده_حسن_عقاب_مع_البیان