قاعده بینه

[ویکی فقه] از جمله قواعد فقهی مشهور که مورد عمل رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) و قضات اسلامی در طی أعصار و قرون بوده است؛ قاعده «البینة علی المدّعی و الیمین علی من أنکر» می باشد.
گاهی منطوق این قاعده و بیشتر مضمون آن در روایات متعددی از پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) نقل شده است، ولی تتبّع انجام شده نشان می دهد که این جمله از تأسیسات اسلامی نمی باشد، بلکه روش رایج عقلایی قبل از اسلام بوده و مورد امضای اسلام قرار گرفته است. شاهد بر این امر آنست که جمله مزبور با اندک تفاوت در «مدوّنه یوستینین» که به زبان عربی ترجمه شده است موجود می باشد.
دیدگاه قدمای امامیه
۱. از قدمای امامیه نخستین کسی که از این قاعده سخن گفته شهید اول (۷۳۴- ۷۸۴ ه ) در کتاب القواعد و الفوائد است تحت عنوان: «البینة حجة شرعیة».
صاحب کتاب عناوین الاصول
۲. مرحوم سید عبد الفتاح حسینی مراغی (م ۱۲۷۴ ه ) صاحب کتاب عناوین الاصول، که از محققانه ترین آثار فقهی شمرده می شود؛ چهل و هفتمین قاعدۀ کتاب خود را به این قاعده اختصاص داده، با عنوان: «قاعدتی توجه البینة علی المدعی و الیمین علی المنکر فی مقام الدعوی».
بلغة الفقیه
...