قاعده الاقرب فالاقرب

[ویکی اهل البیت] قاعده الاقرب فالاقرب، از جمله قواعذ فقهی است .خلاصه این قاعده این است که هر گاه بنا باشد حکمی همچون پرداخت دیه برای فردی اجرا شود و به جهتی اخذ دیه از محکوم علیه ممکن نباشد، کسانی که به او نزدیکتر هستند به ترتیب نزدیکی، باید دیه را تدارک بینند .
بحث "الاقرب فالاقرب" در موارد متعددی از فقه به کار برده می شود که به برخی از آنها اشاره می نماییم.
1. اگر کسی عمداً کسی را بکشد و فرار کند نخست دیه را از مال او می گیرند و اگر نداشته باشد از بستگانش بر اساس الْأَقْرَبِ فَالْأَقْرَبِ گرفته می شود.
2. دیه عاقله که بر اساس الاقرب فالاقرب تقسیم می شود
3.در پرداخت نفقه نیز گفته شده الأقرب فالأقرب رعایت می شود.
4. اما این اصطلاح بیشتر در بخش ارث مطرح می شود و معنای قاعده "الاقرب فالاقرب" این است که با وجود دسته اول، ارث به دسته دوم و سوم نمی رسد و در صورت نبودن دسته اول، ارث به دسته دوم می رسد و به دسته سوم نمی رسد و با نبودن دسته اول و دوم ارث به دسته سوم می رسد.
وارثان خویشاوند نسبی در سه طبقه قرار دارند.
طبقه اوّل: دارای دو بخش است: بخش اوّل: پدر و مادر. بخش دوم: فرزندان (بی واسطه یا با واسطه).