قاعده اصالت صحت

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] اصالة الصحة، یکی از قواعد و اصول فقهی است که در فقه، آثار فراوانی دارد. طبق این قاعده، عمل انسان مسلمان در مورادی که اطمینان به فساد و باطل بودن آن نباشد بر صحت حمل می شود. و هر گونه شک یا احتمالی که به هر دلیل دربارۀ فاسد بودن عمل مسلمان پیش آید، را دفع می کند. بر حجیت این قاعده به قرآن، روایات، سیرۀ مسلمانان، اجماع و عقل استناد شده است.
از مصادیق این قاعده، یکی از اصول و قواعد مهم فقهی است که از آن به قاعدۀ "اصالت صحت در عبادات و معاملات"یاد می شود.
دلائل این قاعده را می توان در چند بخش بیان کرد:
خداوند می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ..»، ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از گمان ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان ها گناه است.
کسانی که به این آیه استدلال کرده اند گفته اند: قرآن در این آیه، مردم را به دوری کردن از سوء ظن فرمان داده که نتیجۀ آن، حکم به صحت در افعال شخص مسلمان است.
از جمله روایاتی که می تواند دلیل این قاعده باشد، روایت امام علی (ع) است: "کار برادر مؤمن خود را بر بهترین وجه آن حمل کن.
در روایت دیگری از امام صادق (ع) نقل شده است: "هر گاه، مؤمنی، برادر مؤمنش را به امری متهم کند(بدون تحقیق و با سوء ظن) همان گونه که نمک در آب ذوب می شود، ایمان در قلبش ذوب می شود.
بر این قاعده و حجیت آن ادعای اجماع-اجماع قولی واجماع فعلی- شده است

پیشنهاد کاربران

بپرس