قاضی فاضل

لغت نامه دهخدا

قاضی فاضل. [ ضی ض ِ ] ( اِخ ) عبدالرحیم بن علی بن حسین یا حسن بن احمدبن فرج بن احمد مصری ملقب به محیی الدین یا مجیرالدین ، مکنی به ابوعلی. وی در عسقلان متولد شد. وی در دهی به نام بیسان از دهات شام قضاوت کرده و در صناعت انشاء وحید عصر واز مفاخر زمان خود بوده و بر پیشینیان تقدم داشته ونوادر و غرائب بسیاری بدو منسوب میباشد. روزی عمادالدین کاتب اصفهانی که از معاصران وی بوده سواره اش دید و گفت سرفلا کبا بک الفرس ، قاضی در دم گفت : دام علاالعماد و پرواضح است که این هردو جمله دارای صنعت عکس و قلب از محسنات بدیعیه بوده و هردو از حرف آخر تا به اول نیز همینطور خوانده میشوند. عمادالدین مذکور در کتاب خود به نام خریده درباره قاضی فاضل گوید: رب القلم و البیان و اللسن و اللسان و القریحة الوقادة و للبصیرة النقادة و البدیهة المعجزة والبدیعة المطرزة و الفضل الذی ماسمع به فی الاوائل ممن لوعاش فی زمانه لتعلق بغباره او جری فی مضماره فهو کالشریعة المحمدیة التی نسخت الشرایع و رسخت بها الصنایع الخ... باری وی در عهد صلاح الدین ایوبی و دو پسرش ملک عزیزو ملک افضل به صدارت رسیده و صاحب دیوان انشاء بوده تا در عهد ملک عادل در شب چهارشنبه 17 ربیع الاول یاربیع الثانی سکته کرد و در قرافه صغری مدفون گردید. قریحه شعری خوبی داشته است. این اشعار از اوست :
و اذا السعادة احرستک عیونها
نم فالمخاوف کلهن امان
واصطد بها المنقاء فهی حبائل
واقتد بها الجوزاء فهی عنان.
( ابن خلکان ج 1 ص 308 و ج 2 ص 593 ) ( روضات ص 438 ) ( ریحانة الادب ج 3 ص 272 ).

فرهنگ فارسی

عبدالرحیم بن علی بن حسین یا حسن بن احمد بن فرج بن احمد مصری ملقب به محیی الدین یا مجیر الدین مکنی به ابو علی وی در عسقلان متولد شد .

پیشنهاد کاربران

ابوعلی، عبدالرحیم بن علی عسقلانی شهرت یافته به قاضی فاضل ( ۱ آوریل ۱۱۳۵ - ۲۵ ژانویه ۱۲۰۰ ) ادیب، شاعر و قاضی شامی فلسطینی در سدهٔ ششم هجری، مقام دار ارشد دیوان انشاء و کتابت در دولت فاطمی و ایّوبی بودکه از مشاوران برجستهٔ صلاح الدین ایوبی شمرده می شد. او نویسنده کتاب الرسائل است که یکی از منابع تاریخی برای مطالعه جنگ های صلیبی محسوب می شود.
...
[مشاهده متن کامل]

نسب کاملش «عبدالرحیم بن علی بن محمد لَخمی عَسقلانی بَیْسانی» ذکر شده است. قاضی فاضل در ۱ آوریل ۱۱۳۵م/ ۱۵ جمادی الثانی ۵۲۹ق در عسقلان زاده شد. پدرش او را در ۱۱۴۸م/ ۵۴۳ق به مصر فرستاد تا در دیوان انشاء فاطمیان خدمت گذارد. پدرش در بَیسان ( اردن ) قاضی بود، از این رو خود عبدالرحیم به بَیسانی نیز شهرت یافت. در قاهره به او سخت گذشت، به اسکندریه رفت. در آنجا به سمتِ کاتبِ قاضیِ اسکندریه منصوب شد.
هنگامی که صلاح الدین در ۱۱۷۱م/ ۵۶۷ق بر مصر چیره شد و دولت فاطمی برافتاد، قاضی فاضل به خدمت او همت گماشت و نزد او جایگاهی یافت. وزیر او ( رئیس دیوان انشاء ) شد و صلاح الدین از او مشورت می گرفت و بر او در موارد بسیاری اعتماد می کرد.
پس از درگذشت صلاح الدین در ۱۱۹۳م/ ۵۸۹ق و پیش از کشته شدنِ دو فرزندش ملک افضل ( شام ) و ملک عزیز ( مصر ) ، قاضی فاضل جانب ملک عزیز را ایستاد. قاضی فاضل سپس از زندگی اجتماعی دوری کرد تا اینکه در ۲۵ ژانویه ۱۲۰۰م/ ۷ ربیع الثانی ۵۹۶ق در مصر درگذشت.
من دیدم که هیچ انسانی کتابی نمی نویسد مگر اینکه در فردایش گفت: «اگر این تغییر می یافت بهتر بود، واگر این بخش افزونتر بود پسندیدةتر می شد، واگر این پیشتر می آمد سزاوارتر بود، واگر این ترک می شد   زیباتر بود. واین از عظیمترین عبرتها است ودلیل چیرة شدن نقص بر همۀ بشر است

قاضی فاضلقاضی فاضلقاضی فاضلقاضی فاضلقاضی فاضلقاضی فاضل
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/قاضی_فاضل

بپرس