قاسم اشبیلی. [ س ِ اِ ] ( اِخ ) ابن محمدبن یوسف بن محمدبن ابی یداس برزالی اشبیلی دمشقی ،مشهور به علم الدین برزالی و مکنی به ابومحمد ( 665 -739 هَ. ق. / 1276 - 1339م ). محدث و مورخ است در شهر اشبیلیه در دمشق متولد شد و از مصر و حجاز دیدن کرد و کتابی در تاریخ تألیف نمود. این کتاب خطی است و پیوند تاریخ ابی شامه است که آن را به سال 738 هَ. ق. میرساند و نام کسانی را که حدیث از آنان شنیده و کسانی را که به وی اجازه سفر داده اند به ترتیب آورده است و اینان در حدود سه هزار تن میشوند و شرح احوال ایشان را در دو کتاب به نام «مطول » و«مختصر» گرد آورده است. و نیز او راست : «الوفیات » خطی ، «الشروط» خطی ، «ثلاثیات من مسند احمد» خطی ، «مختصر الماءة السابعة» خطی ، «العوالی المسندة» خطی ، «مجامیع» و تعالیق و حواشی فراوان دیگر. وی مردی دانشمند و خوش اخلاق و خوش محضر بود و تولیت مشیخه نوری و مشیخه دارالحدیث دمشق با وی بود. کتابهای خود و قسمتی از املاک خوب خود را برای امور خیر وقف کرد و در حال احرام در خلیص بین مکه و مدینه وفات یافت. وی منسوب است به برزاله از طوائف بربر. رجوع به فوات الوفیات ج 2 ص 13 و البدر الطالع ج 2 ص 51 و تذکرة الحفاظ ج 4 ص 283 و ذیل طبقات الحفاظ 18 و غربال الزمان خطی و ابن الوردی ج 2 ص 237 و آداب اللغه ج 3 ص 172 والبدایه والنهایه 14:185 والنعیمی ج 1 ص 112 و درر الکامنه ج 3 ص 237 و زرکلی چ 2 ج 6 ص 17 و قاموس الاعلام ترکی و نیز برزالی شود.
