ابن متوکل موسوم به حمزه و ملقب به القائم بامرالله و مکنی به ابوبکر خلیفه عباسی مصر ( جل.۸۵۵ه ق - عزل ۸۵۹ ه ق . - ف. ۸۶۲ ه ق . ) وی پس از برادرش سلیمان بن متوکل خلیفه شد و از شجاعت و جلالت و ابهت خلافت بی بهره نبود. در عهد او بسال ۸۵۷ ه ق . ملک ظاهر جقمق بمرد و فرزند او عثمان بجای او نشست و به منصور ملقب گردید و پس از یک ماه و نیم بدست اینال اسیر گشت . قائم خلیفه اینال را بجای او بر گزید و لقب اشرف بوی داد . مدتی نگذشت که میان قائم و اشرف خلاف روی داد و دامنه آن بدانجا کشید که بسال ۸۵۹ ه ق . اشرف خلیفه را از منصب خلافت خلع کرد و او را باسکندریه فرستاد و بزندان افکند ( تاریخ الخلفائ لغ. ) .
