فیلفوس. ( اِخ ) فیلیپس. فیلیپ. نام پدر اسکندر مقدونی. ( یادداشت مؤلف ). رجوع به فیلیپ شود.
فرهنگ فارسی
نام دو تن از پادشاهان مقدونیه قدیم : فیلیپس اول ( سلطنت در حدود ۷٠٠ ق م. ) . بقول هرودتس این پادشاه پسر آرژه و نواده پردیکاس واز خانواده تمنی ها - که سلسله مقدونیه را تاسیس کرده اند - بوده است . یا فیلیپس دوم ( و. ۳۸۲- جل. ۳۵۹ - ف. ۳۳۶ ق م . ) . وی پدر اسکندر مقدونی است. پدر او آمین تاس سوم با مردم ایلیریه جنگ کرده و شکست خورده و مجبور شده بود باج به آنها بپردازد و برای تامین باج گزاری کوچکترین پسر خود یعنی همین فیلیپوس را بعنوان گروگان به آنها داده بود . بعد ایلیریها او را به تبی ها تسلیم کردند و اینها وی را به پدر اپامی نونداس سپردند تا او را تربیت کند . چون پدر اپامی نوناس برای تربیت پسرش حکیمی را از پیروان فیثاغورس فیلسوف معروف یونانی استخدام کرده بود فیلیپس هم نزد او تحصیل کرده از پیروان فلسفه فیثاغورس شد . در زمان سلطنت وی مقدونیه باوج ترقی خود رسید. بهمین جهت آتنی ها بیمناک شده در صدد بر آمدند که از بزرگ شدن این مملکت جلوگیری کنند مخصوصا دموستن ناطق معروف آتنیها را ملامت کرده میگفت : وظیفه آتنی هاست که حمایت یونان را بعهده بگیرند . علاوه بر این ناطق مزبور هموطنان خود را تشویق میکرد که بایران نزدیک شوند . براثر این حساسیت که در آتنی ها پیدا شده بود آنان رسولانی بشهر ها فرستاده اهالی را ضد فیلیپ تحریک کرده وعده کمک و همراهی میدادند . از طرف دیگر چنانکه دیودور گوید : در آتن هم عده خیانتکاران کم نبود و پولهای فیلیپوس چنان یونانیان را فریفته بود که بدربار او جمع شده چیزهایی را هم که او نمیخواست پیشنهاد میکردند و بر یکدیگر در اضهار خدمتگزاری سبقت میجستند. فیلیپوس در ۳۳۸ ق م . در صدد بر آمد که مخالفت آتن را در هم شکند و با این مقصود شهرالاته را تصرف و در آنجا قشونی جمع کرد. پس از تصرف الاته فیلیپوس بطرف شبه جزیره آتیک راند. سپاه آتن به بئوسی رفت و تمام جوانانی که شور جنگ داشتند در این موقع با مردم دیگر آتن اسلحه برداشته و از عقب قشون روانه شده چابکانه خود را به خرونه واقع در بئوسی رسانیدند . در محل خرونه دو سپاه بهم رسیدند و در طلیعه صبح طرفین صف آراستند . فیلیپوس فرماندهی جناح راست را به پسرش اسکندر داد و معاونان ممتاز خود را در کنار او جاداد فرماندهی جناح چپ را خود بعهده گرفت . جنگ خونین بود و بطول انجامید و مردان زیاد از طیرفین کشته شدند و سرانجام پیروزی نصیب فیلیپوس گردید و پس از این فتح مقاومت یونانیها در هم شکست و فیلیپوس در واقع امر پادشاه مقدونیه و تمام یونان گردید. فیلیپس هنگامی که وارد نمایشگاه جهت تماشای صورت دوازده الهه میشد و تمام انظار متوجه او بود شخصی پوزانیاس نام قمه ای بتن او فرو کرد و پادشاه مقدونیه افتاد و در گذشت .
