[ویکی اهل البیت] دانش مکانیک نزد مسلمانان «علم الحیل» خوانده می شد. علم حیل، دانش یا شناخت ابزارهای شگردساز در اصطلاح پیشینیان بود که بر اساس آن، معرّف آشنایی با انواع وسایلی بود که هر یک کاری انجام می دادند.
هر چند برخی از اندیشه هایی که در کتاب های مربوط به حیل آمده است در خاوردور و ایران ریشه دارد، به یقین مهندسی اسلامی را می توان دنباله سنت خاورمیانه و مدیترانه دانست. مصریان و رومیان در مکانیک پیشرفت های فراوانی کرده بودند اما سهم یونانیان از همه بیشتر بود.
در دوره خلفای بزرگ عباسی در بغداد، بسیاری از آثار یونانی و گاهی سریانی به عربی ترجمه شد که از جمله کتاب پنوماتیک نوشته فیلون بیزانسی (بوزنطی) و مکانیک نوشته هرون اسکندرانی و رساله ای از ارشمیدس درباره ساعت های آبی را می توان نام برد.
بررسی و برآورد توان مهندسان مسلمان کار ساده ای نیست، ساختن و سوارکردن وسایل به توانایی در هندسه مسطحه و حساب و اندازه گیری مساحت ها نیاز داشت، هر چند سوارکردن ابزار معیار منسجمی نداشت، اما علت کامیابی مهندسان مسلمان در ساخت ابزارهای نوین، چون مجسمه ای با حرکات خودکار و فواره های مکانیکی این بود که آنان در طرح این ابزار از دانش تجربی استاتیک (ایست شناسی) استفاده می کردند و نیز می توانستند قطعات لازم را از موادی که داشتند ببُرند، شکل بدهند و سوار کنند.
نخستین مهندسان عالم اسلام سه برادر به نامهای احمد و محمد و حسن، فرزندان موسی بن شاکر، مشهور به بنوموسی بودند. کتاب الحیل بنوموسی نخستین اثر مدون شناخته شده در زمینه مکانیک در جهان اسلام به شمار می رود.
در این کتاب، یکصد دستگاه شرح داده شده اند که بیشتر آنها به صورت خودکار و با استفاده از خواص مکانیکی سیالات کار می کنند. این وسایل شامل انواع فواره های خودکار، ساعت های آبی، انواع بالابرهای آب و چرخ های چاه، آفتابه های خودکار و وسایلی مانند این هستند. نکته جالب در مورد پژوهش های این سه برادر آن است که آنان پانصد سال پیش از اروپا و برای نخستین بار، میل لنگ را در حوزه دانش های فنی بکار برده اند.
دیگر مهندس مشهور اسلامی و نامدارترین مکانیک مسلمان جَزَری است. او در نیمه دوم سده ششم یا آغاز سده هفتم هجری در شهر آمِد یا دیار بکر امروزی می زیست. کتاب مشهور او در مورد مکانیک، کتاب فی معرفة الحیل الهندسیة یا الجامع بین العلم والعمل النافع فی صناعة الحیل نام دارد که آن را به درخواست امیر دیار بکر، نوشت.
هر چند برخی از اندیشه هایی که در کتاب های مربوط به حیل آمده است در خاوردور و ایران ریشه دارد، به یقین مهندسی اسلامی را می توان دنباله سنت خاورمیانه و مدیترانه دانست. مصریان و رومیان در مکانیک پیشرفت های فراوانی کرده بودند اما سهم یونانیان از همه بیشتر بود.
در دوره خلفای بزرگ عباسی در بغداد، بسیاری از آثار یونانی و گاهی سریانی به عربی ترجمه شد که از جمله کتاب پنوماتیک نوشته فیلون بیزانسی (بوزنطی) و مکانیک نوشته هرون اسکندرانی و رساله ای از ارشمیدس درباره ساعت های آبی را می توان نام برد.
بررسی و برآورد توان مهندسان مسلمان کار ساده ای نیست، ساختن و سوارکردن وسایل به توانایی در هندسه مسطحه و حساب و اندازه گیری مساحت ها نیاز داشت، هر چند سوارکردن ابزار معیار منسجمی نداشت، اما علت کامیابی مهندسان مسلمان در ساخت ابزارهای نوین، چون مجسمه ای با حرکات خودکار و فواره های مکانیکی این بود که آنان در طرح این ابزار از دانش تجربی استاتیک (ایست شناسی) استفاده می کردند و نیز می توانستند قطعات لازم را از موادی که داشتند ببُرند، شکل بدهند و سوار کنند.
نخستین مهندسان عالم اسلام سه برادر به نامهای احمد و محمد و حسن، فرزندان موسی بن شاکر، مشهور به بنوموسی بودند. کتاب الحیل بنوموسی نخستین اثر مدون شناخته شده در زمینه مکانیک در جهان اسلام به شمار می رود.
در این کتاب، یکصد دستگاه شرح داده شده اند که بیشتر آنها به صورت خودکار و با استفاده از خواص مکانیکی سیالات کار می کنند. این وسایل شامل انواع فواره های خودکار، ساعت های آبی، انواع بالابرهای آب و چرخ های چاه، آفتابه های خودکار و وسایلی مانند این هستند. نکته جالب در مورد پژوهش های این سه برادر آن است که آنان پانصد سال پیش از اروپا و برای نخستین بار، میل لنگ را در حوزه دانش های فنی بکار برده اند.
دیگر مهندس مشهور اسلامی و نامدارترین مکانیک مسلمان جَزَری است. او در نیمه دوم سده ششم یا آغاز سده هفتم هجری در شهر آمِد یا دیار بکر امروزی می زیست. کتاب مشهور او در مورد مکانیک، کتاب فی معرفة الحیل الهندسیة یا الجامع بین العلم والعمل النافع فی صناعة الحیل نام دارد که آن را به درخواست امیر دیار بکر، نوشت.
wikiahlb: فیزیک_و_مکانیک