فکت

پیشنهادِ من:
واژه یِ " بودگ/بودَک" از واژه یِ " بوده" درخورتر هست؛چراکه " بوده" شاید در گزاره ابهام بیآفریند.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگَشت:
رویبرگِ 215 از نِبیگِ " زبانهایِ ایرانی" ( گرنوت ویندفُر )

▪️مثال:
استاد فقط آهاتید ( فکت ارائه کرد، ) و بقیه ی کار را به عهده ی دانشجویان گذاشت.
🔺توجه:
🔸 #fact واقعیت، امرِ واقع
🔸 #آهات
یا: #هاته
▪️مثال:
۱ - او از پذیرشِ بسیاری از آهات های ( واقعیت های ) تاریخی و اقتصادی سر باز می زد.
۲ - پیش ازآن که همه ی هاته ها ( واقعیت ها ) را بدانیم هیچ تصمیمی نخواهیم گرفت.
۳ - این آهات ( واقعیت ) که آن ها می توانستند از جنگ جلوگیری کنند را دیگر همه دریافته اند.
۴ - گاهی تشخیصِ هاته ( واقعیت ) از دروغ دشوار می شود.
🔹 #factual واقعی
🔹 #آهاتی
یا: #هاتا
▪️مثال:
۱ - او یک گزارشِ آهاتی ( واقعی، مستند ) از یورشِ پلیس به راهپیمایان در نشستِ دیروز ارائه داد.
۲ - هیچ یک از داده های آن رایانامه هاتا ( واقعی، راستین ) نبودند.
🔸 #factoid شبهِ واقعیت
🔸 #آهات نما
یا: #هاته نما
▪️مثال:
امروزه دیگر به راحتی نمی توان یک آهات نمای ( شبهِ واقعیتِ ) سیاسی را از یک هاته ی سیاسی تشخیص داد.
🔹 #facticity
🔹 #آهاتگی ( آهاتِگی )
▪️مثال:
آیا می شود به آهاتِگی ( واقعیت بودگیِ ) مرگ شک کرد.
🔸 #factuality واقعی بودگی
or: #factualness
🔸 #هاتایی ( هاتایی )
یا: #آهاتینگی ( آهاتینِگی )
▪️مثال:
چون بسیاری از اسناد دست کاری شده بود هاتاییِ ( واقعی بودگیِ ) کلِ پرونده در هاله ای از شک و بدگمانی قرار گرفت.
🔹 #factually
🔹 #آهاتانه
یا: #هاتانه
▪️مثال:
سخنانِ او آهاتانه ( از منظرِ واقعیت ) نادرست بود.
🔸 #factful
🔸 #آهات مند
🔹 #factualism واقعیت ( علمی ) گرایی
🔹 #آهات گرایی
🔸 #factualist
🔸 #آهات گرا
🔹 #de_facto در عمل، در واقعِ امر
🔹 #در_آهات
▪️مثال:
او در آهات ( در عمل ) همسرِ او بود، اگرچه رسما ازدواج نکرده بودند.
🔸 #factitious ساختگی، مصنوع، دست ساز
🔸 #آهاتیده
▪️مثال:
بیشتر آن هیجان در میانِ مردم آهاتیده ( ساختگی ) بود، و از عملکردِ رسانه ها سرچشمه می گرفت.
🔹 #factitiousness
🔹 #آهاتیدگی
🔸 #nonfact غیرِواقعیت
🔸 #ناهات ( ناهات یا ناآهات )
🔹 #counterfact علیهِ واقعیت
🔹 #هناهات ( هُناهات یا هُناآهات )
بروید به: #contra_
🔸 #nonfactual غیرِواقعی
🔸 #ناهاتین ( ناهاتین یا ناآهاتین )
🔹 #counterfactual علیهِ واقعی
🔹 #هناهاتین ( هُناهاتین یا هُناآهاتین )
🔸 #factor عامل، فاکتور
🔸 #هاتر ( هاتَر —� هات ( توضیحِ بالا ) - َ - ر ( پسوندِ اسم ساز —� بسنجید با: تندر، زَفَر و . . . ) )
یا: #آهاتر ( آهاتَر )
▪️مثال:
۱ - رایِ مردم به یک نامزد به هاتَرهای ( عواملِ ) زیادی بستگی دارد.
۲ - ورزش و رژیمِ غذایی در افزایشِ وزن نقش دارند، ولی وراثت آهاتَرِ ( عاملِ ) مهم تری است.
🔹 #factory
🔹 #آهاترمان ( آهاتَرمان )
یا: #هاترمان
🔸 #to_factor فاکتور گرفتن، کارگزاری کردن
or: #to_factorize
🔸 #آهاتردن ( یا آهاتَردَن )
یا: #هاتراندن ( هاتَراندن )
🔹 #factorization فاکتورگیری ( ریاضیات )
🔹 #هاترانش ( هاتَرانِش )
🔸 #factorable قابلِ تجزیه، قابلِ فاکتورگیری ( ریاضیات )
🔸 #هاتردنی ( هاتَردَنی )
یا: #هاترپذیر
یا: #هاترشوا ( هاتَرشَوا )
🔹 #factorability فاکتورپذیری ، قابلیتِ تجزیه ( ریاضیات )
🔹 #هاترپذیری
یا: #هاترشوایی ( هاتَرشَوایی )
🔹 #factorial فاکتوریِل ( ریاضی )
🔹 #هاترال ( هاتَرال )
▪️مثال:
طبقِ یک قراردادِ ریاضی، هاتَرالِ ( فاکتوریلِ ) صفر برابر است با یک.
🔸هم ریشه های دیگرِ #آهاتیدن ، #آهات ، #هاتر و #هاترال در زبان های ایرانی:
اوستایی 👈 گذاشتن، قرار دادن ➖ - niδāti
فارسی باستان 👈 جایگاه، مکان ➖ - dāna
فارسی میانه 👈 قرار دادن، گذاشتن ➖ nihātan
فارسی میانه 👈 پی، اساس ➖ bun - dāt
فارسی میانه 👈 پنهان ➖ nihān
سغدی 👈 دیوار ➖ δ't
خوارزمی 👈 جهان ➖ δ'm
زازاکی 👈 رخت پوشیدن ➖ dāyiŝ
فارسی 👈 نهادن، نهان، بنیاد، بنلاد، دادار، دای، دان، لایه، لای، لا، نیام، دادار و . . .
کردی سورانی 👈 قرار دادن ➖ dā - nān
میمه ای 👈 ماندن، ایستاندن ➖ - doj
پشتو 👈 رحم، زهدان 👈 zelānj
سانسکریت 👈 نهادن، قراردادن ➖ - dhā
سانسکریت 👈 جایگاه، ظرف ➖ - dhāna
هیتی 👈 گذاشتن، دادن ➖ - dai
پورواهندواروپایی 👈 قراردادن، گذاشتن ➖ - dhē
🔺 نکته:
۱ - برای دیدنِ توضیحِ پیشوندِ هُنا بروید به: #counter_ .
۲ - برای دیدنِ فعلی دیگر از همین ریشه بروید به: #to_employ .
۳ - این فعل در تاریخِ ۱۴۰۲/۱/۱۹ به دلیلِ ملاحظاتِ زبان شناختی از هاتیدن به آهاتیدن تغییرِ آوا یافت.
🔻🔻🔻
@JavidPajin 👈 فرهنگِ ریشه شناختیِ واژگانِ عمومی و تخصصی