فوران اتشفشانی

فوران آتشفشانی. در خلال فوران آتشفشانی گدازه، خاکستر، لاپیلی، بمب های آتشفشانی و گازهای گوناگون از دهانه یا شکاف های آتشفشان به بیرون پرتاب می شود. آتشفشان شناسان انواع گوناگون فوران آتش فشانی را شناسایی کرده اند. این انواع معمولاً با نام مهمترین آتشفشان از هر نوع نامگذاری شده اند. برخی از کوه های آتشفشان ممکن است در خلال یک دوره فعالیت فقط یکی از انواع فوران را از خود نشان دهند، در حالی که برخی دیگر از کوه های آتش فشان در یک سری از فعالیت های آتشفشانی ترتیبی از چند نوع فوران را دارند.
فوران های آتشفشانی به سه دستهٔ اصلی طبق بندی می شوند. شناخته شده ترین نوع فوران آتشفشانی فوران ماگماتیک است. در این نوع فوران گازها از حالت فشرده خارج شده و ماگما را به بیرون پرتاب می کند. نوع دیگر فوران آتش فشانی فوران فرئاتوماگماتیک است. در این نوع فشرده شدن گازها باعث فعالیت ماگماها می شود. نوع سوم فوران فوران فرئاتیک است که در اثر داغ شدن بخار بخاطر تماس با ماگما پدید می آید. فوران نوع سوم اغلب هیچ ماگمایی به بیرون نمی پاشد، ولی به جای آن سنگ ها و صخره های موجود را ریز ریز می کند. این سه نوع طبقه بندی کلی خود دارای زیرطبقه هایی هستند. ضعیف ترین فوران آتشفشانی فوران از نوع هاوایی و زیردریایی است، پس از آن فوران نوع استرومبولی و سپس ولکانو و سورتسی هستند. انواع نیرومندتر فوران عبارتند نوع پله و پلینی. نیرومندترین نوع فوران فوران فراپلینی است. فوران های زیریخی و فرئاتیک طبق سازوکار فورانیشان تعریف می شوند و از نظر نیرو گوناگون هستند. یکای اندازه گیری نیروی فوران نمایه شدت فوران آتشفشان است که یک مقیاس بزرگی از صفر تا ۸ بوده و مربوط به انواع فوران می شود.
فوران های آتشفشانی دارای یکی از این سه نوع سازوکار هستند:
• کاهش فشردگی گاز و در نتیجه فوران ماگما
• فشردگی دمایی در اثر خنک شدن به واسطهٔ تماس با آب که فوران فرئاتوماگماتیک را سبب می شود.
• بیرون ریختن ذرات به خاطر فشار بخار که تولید فوران فرئاتیک می کند. این فشار گاهی تا ۷۰۰ پاسکال نیز می رسد.
از نظر نوع فعالیت دو نوع فوران وجود دارد: فوران انفجاری و فوران آرام. فوران های انفجاری در اثر انفجارهای گازی پدید می آیند که ماگما و تفرا را به بیرون پرتاب می کند. در فوران های آرام گدازه بدون انفجار قابل توجهی به بیرون سرازیر می شود.