فواق

[ویکی الکتاب] معنی فَوَاقٍ: برگشتن و مهلت اندک
ریشه کلمه:
فوق (۴۳ بار)

«فَواق» از مادّه «فَوق» (بر وزن رواق) به طوری که بسیاری از اهل لغت و تفسیر گفته اند، در اصل به معنای «فاصله ای است در میان دو مرتبه دوشیدن شیر، از پستان»; زیرا هنگامی که شیر به طور کامل دوشیده شود، کمی باید صبر کرد تا مجدداً شیر در پستان جمع شود.
و بعضی، آن را به معنای فاصله میان باز کردن انگشتان و بستن آن به هنگام دوشیدن شیر، می دانند. و از آنجا که پستان، بعد از دوشیدن شیر در استراحت فرو می رود، گاه این کلمه در معنای آرامش و استراحت نیز به کار رفته است. و نیز از آنجا که، این فاصله، برای بازگشت شیر به پستان است این تعبیر به معنای بازگشت و رجوع نیز آمده، و از همین جهت، بهبودی مریض را «افاقه» می گویند; چرا که سلامت و تندرستی باز می گردد، و نیز به هوش آمدن مست، و عاقل شدن دیوانه را به خاطر بازگشت هوش و عقل به آنها «افاقه» می گویند.
بعضی از ارباب لغت میان «فَواق» (به فتح) با «فُواق» (به ضم) فرق هایی گذاشته اند، و بعضی هر دو را به یک معنا می دانند.