فهرست سوره های قرآن فهرستی متشکل از اطلاعات ۱۱۴ سوره از کتاب قرآن است که به عقیدهٔ مسلمانان به محمد بن عبدالله، پیامبر اسلام، نازل گردیده است. جمع آوری سوره های قرآن به ترتیبی غیر از ترتیب نزول آن ها، مورد اتفاق همگان است. اما اختلاف بر سر ترتیب حاضر، مربوط می شود به شخص ترتیب دهندهٔ آن، به طوری که به باور گروهی ترتیب حاضر توسط پیامبر اسلام صورت گرفته و تخلف از آن جایز نخواهد بود. در مقابل گروهی دیگر این چینشِ قرآن را اجتهاد صحابه دانسته اند. برخی نیز قائل به تفصیل هستند و چینشِ عمدهٔ سوره های قرآن را به شخص پیامبر نسبت داده اند و آن را توقیفی می دانند؛ و البته اجتهاد و نظر صحابه را نیز در چند سوره دخیل دانسته اند. به باور مخالفان توقیفی بودن ترتیب سوره ها، اختلاف در ترتیب سوره ها در مصحف های مختلف، اختلاف صحابه در تصحیف و ترتیب مصحف عثمان و انتساب مصحف ها به نویسندهٔ آن همچون مصحف عثمان به عثمان بن عفان، دلیلی بر اجتهادی بودن ترتیب سوره های قرآن است. ... [مشاهده متن کامل]
در زمینهٔ ترتیب بیان سوره ها، در بین تفاسیر و کتب علوم قرآنی، اختلاف های متعددی گزارش شده است. آنگونه که برخی تاریخ نگاران، از جمله گابرییِل سعید رِینُلذز نشان می دهند، نخستین تلاش برای تاریخ انگاری سوره های قرآن، ناشی از نیازِ حقوقیِ دولت اسلامی برای استفاده از متن قرآن بوده است. مسئلهٔ ابتدایی، برخی گفته های متضاد در محتوای قرآن بود که منجر به ایجاد مشکلات زیادی می شده است. تلاش ها برای فهم تاریخیِ متنِ قرآن در درجهٔ نخست منجر به شکل گیری تفاسیری تحتِ عنوان «نسخ» از قرن دوم هجری شد؛ اینکه تصور شود در یک نظمِ زمانی، یک بخش می تواند متأخر باشد و بخشِ مشابه قبلی را منسوخ کند. در قدم بعد، تلاش ها برای فهم متنِ موجود منجر به شکل گیری تفسیرهای متأخر بر اساس مراحل زندگی محمد بوده است؛ در واقع از نظر این مفسران، زندگی محمد باید محورِ فهمِ متنِ موجود باشد. از نظر گیوم دی، مفسران، برای قابل فهم کردنِ مجموعه متونی که وجود داشته، سعی کرده اند متون گردآوری شده را بر اساس زندگی محمد و مراحل آن درک کنند. تفسیرهای انجام گرفته منجر به شکل گیری سنتِ «اسبابِ نزول» شد که بر این عقیده بنا شده است که قرآن یک نویسنده بیشتر ندارد و حاصل تجارب محمد در یک دورهٔ مشخص در مکه و مدینه است. نخستین اثر تحت عنوانِ «اسباب نزول»، توسط ابوالحسن علی واحدی ( درگذشت ۴۶۸ ق ) به نگارش درآمد. اما ایدۀ فهمِ متنِ قرآن بر اساس روایتِ «اسباب نزول»، نخستین بار در رساله ای منسوب به مقاتل بن سلیمان ( درگذشته ۱۵۰ ق ) پیدا می شود. این رویکردِ تفسیرِ قرآن مبتنی بر اسبابِ نزول، در تفسیر ابن کثیر ( درگذشته ۷۷۴ ق ) نقش مهم تری می گیرد. این تلاش برای نظم مند کردن متنِ قرآن بر اساسِ تاریخی سازیِ مبتنی بر زندگی محمد به موضوعِ بحث در میان مفسران تبدیل می شود و تفاسیر مختلفی، گاهی بسیار متفاوت، انتشار پیدا می کند و سوره ها به سرعت به مکی و مدنی تقسیم شدند، بدون آنکه در برخی از موارد توضیح داده شود که دقیقا تمایز بین آنها معرفی شود.