جایزهٔ نوبل در ادبیات را آکادمی سلطنتی علوم سوئد هرساله برای مشارکت های برجسته در زمینهٔ ادبیات به نویسندگان آثار ادبی اهدا می کند. این جایزه، یکی از شش جایزهٔ نوبل است که از سال ۱۸۹۵، بنا به خواستهٔ آلفرد نوبل اهدا می شود. جایزهٔ نوبل افزون بر ادبیات، در زمینه های فیزیک، شیمی، اقتصاد، صلح و فیزیولوژی یا پزشکی اهدا می شود. [ ۱] این جایزه توسط بنیاد نوبل اداره می شود و آن را یک کمیتهٔ متشکل از پنج عضو منتخب آکادمی علوم سلطنتی سوئد به برندگان اعطا می کند. [ ۲] هر جایزه شامل یک مدال، یک دیپلم افتخار و جایزهٔ نقدی است که مبلغ آن در هر سال متفاوت است. [ ۳]
نخستین جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۰۱ به سولی پرودوم از فرانسه اهدا شد. [ ۴] مقدار این جایزه ۱۵۰٬۷۸۲ کرون سوئد بود که در ژانویه ۲۰۱۸ برابر با ۸٬۸۲۳٬۶۳۷٫۷۸ کرون برآورد شد. از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۱۱ مقدار جایزه به ۱۰ میلیون کرون افزایش یافت. سال ۲۰۰۸ جایزه ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ کرونی به ژان ماری گوستاو لوکلزیو رسید که ارزش آن معادل ۱٫۴ میلیون دلار آمریکا یا اندکی بیش از ۱ میلیون یورو بود. این مقدار از سال ۲۰۱۲ به هشت میلیون کرون کاهش پیدا کرده است. [ ۵] این جایزه سالانه در استکهلم در تاریخ ۱۰ دسامبر برابر با سالگرد مرگ نوبل به برندگان اهدا می شود. [ ۶] از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۹ این جایزه به ۱۱۶ نفر تعلق گرفته است. [ ۷] در سال ۱۹۵۸ بوریس پاسترناک ابتدا جایزه را پذیرفت اما سپس تحت فشار کشور خود ( اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ) از پذیرفتن آن سر باز زد. ژان پل سارتر نیز در سال ۱۹۶۴ از قبول جایزه نوبل خودداری کرد زیرا هیچ یک از افتخارات رسمی را نپذیرفته بود. [ ۸] [ ۹]
مدال نوبل ادبیات توسط مجسمه ساز و قلم زن سوئدی اریک لیندبرگ طراحی شد که مرد جوانی را زیر درخت غار در حالی نشان می دهد که یک آهنگ از ماس، الههٔ شعر و موسیقی، مسحورانه گوش می دهد و می نویسد. [ ۱۰] زیگموند فروید عصب شناس اتریشی، پس از ۱۲ بار کاندید شدن در نوبل پزشکی و عدم موفقیت در دریافت آن، در سال ۱۹۳۶ توسط رومن رولان برنده نوبل ادبیات در سال ۱۹۱۵ کاندید دریافت نوبل ادبیات شد. [ ۱۱]
تاکنون ۱۴ زن موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شده اند که به جز در زمینهٔ صلح از سایر زمینه های جایزهٔ نوبل بیشتر بوده است. [ ۱۲] [ ۱۳] سلما لاگرلوف ( برنده جایزه در سال ۱۹۰۹ ) اولین زنی بود که موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد. [ ۷] این جایزه در سال های ( ۱۹۰۴، ۱۹۱۷، ۱۹۶۶، ۱۹۷۴ ) تنها به دو نفر اهدا شده است. [ ۷] در سال های ( ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۳۵، ۱۹۴۰–۱۹۴۳ و ۲۰۱۸[ ۱۴] ) این جایزه به هیچ کس اهدا نشد. [ ۷] طبق اساسنامه بنیاد نوبل هرگاه هیچ یک از آثار مورد نظر اهمیت لازم را نداشتند، مبلغ جایزه باید برای سال آیندهٔ آن ذخیره شود. اگر در سال بعد نیز نتوانستند به اثری شایسته را بیابند مبلغ جایزه به بودجه محدود بنیاد نوبل اضافه می شود. در طول جنگ های جهانی اول و دوم کمترین جایزه نوبل اهدا شد. [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنخستین جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۰۱ به سولی پرودوم از فرانسه اهدا شد. [ ۴] مقدار این جایزه ۱۵۰٬۷۸۲ کرون سوئد بود که در ژانویه ۲۰۱۸ برابر با ۸٬۸۲۳٬۶۳۷٫۷۸ کرون برآورد شد. از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۱۱ مقدار جایزه به ۱۰ میلیون کرون افزایش یافت. سال ۲۰۰۸ جایزه ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ کرونی به ژان ماری گوستاو لوکلزیو رسید که ارزش آن معادل ۱٫۴ میلیون دلار آمریکا یا اندکی بیش از ۱ میلیون یورو بود. این مقدار از سال ۲۰۱۲ به هشت میلیون کرون کاهش پیدا کرده است. [ ۵] این جایزه سالانه در استکهلم در تاریخ ۱۰ دسامبر برابر با سالگرد مرگ نوبل به برندگان اهدا می شود. [ ۶] از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۹ این جایزه به ۱۱۶ نفر تعلق گرفته است. [ ۷] در سال ۱۹۵۸ بوریس پاسترناک ابتدا جایزه را پذیرفت اما سپس تحت فشار کشور خود ( اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ) از پذیرفتن آن سر باز زد. ژان پل سارتر نیز در سال ۱۹۶۴ از قبول جایزه نوبل خودداری کرد زیرا هیچ یک از افتخارات رسمی را نپذیرفته بود. [ ۸] [ ۹]
مدال نوبل ادبیات توسط مجسمه ساز و قلم زن سوئدی اریک لیندبرگ طراحی شد که مرد جوانی را زیر درخت غار در حالی نشان می دهد که یک آهنگ از ماس، الههٔ شعر و موسیقی، مسحورانه گوش می دهد و می نویسد. [ ۱۰] زیگموند فروید عصب شناس اتریشی، پس از ۱۲ بار کاندید شدن در نوبل پزشکی و عدم موفقیت در دریافت آن، در سال ۱۹۳۶ توسط رومن رولان برنده نوبل ادبیات در سال ۱۹۱۵ کاندید دریافت نوبل ادبیات شد. [ ۱۱]
تاکنون ۱۴ زن موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شده اند که به جز در زمینهٔ صلح از سایر زمینه های جایزهٔ نوبل بیشتر بوده است. [ ۱۲] [ ۱۳] سلما لاگرلوف ( برنده جایزه در سال ۱۹۰۹ ) اولین زنی بود که موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد. [ ۷] این جایزه در سال های ( ۱۹۰۴، ۱۹۱۷، ۱۹۶۶، ۱۹۷۴ ) تنها به دو نفر اهدا شده است. [ ۷] در سال های ( ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۳۵، ۱۹۴۰–۱۹۴۳ و ۲۰۱۸[ ۱۴] ) این جایزه به هیچ کس اهدا نشد. [ ۷] طبق اساسنامه بنیاد نوبل هرگاه هیچ یک از آثار مورد نظر اهمیت لازم را نداشتند، مبلغ جایزه باید برای سال آیندهٔ آن ذخیره شود. اگر در سال بعد نیز نتوانستند به اثری شایسته را بیابند مبلغ جایزه به بودجه محدود بنیاد نوبل اضافه می شود. در طول جنگ های جهانی اول و دوم کمترین جایزه نوبل اهدا شد. [ ۷]
