فهرست آثار ملی شهرستان دزفول. آثار ثبت ملی شهرستان دزفول در زیر فهرست شده اند. تا سال ۱۳۹۸، صد و پنجاه و پنج اثر ملی در شهرستان دزفول ثبت شده اند که از این میان ۸۴ تا خانه، ۱۷ تا مسجد، ۴ تا به صورت تپهٔ باستانی، و ۲ تا به صورت محوطهٔ باستانی هستند. عمدهٔ این آثار در بافت تاریخی شهر دزفول قرار گرفته اند؛ به ویژه در محله ی قلعه. شاخص ترین اثر تاریخی شهرستان دزفول پل ساسانی است که دومین اثر ثبت شدهٔ کل شهرستان نیز هست؛ این اثر در ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ۸۴ با عنوان «پل ساسانی» ثبت شد که آن را به یکی از اولین آثار ملی ثبت شده در ایران مبدل کرد.
دزفول از معدود شهرهای ایران است که منابع و بافت تاریخی اش هنوز از بین نرفته است، ولی به واسطه ۸ سال جنگ تحمیلی، اکنون به شدت نیاز به مرمت و رسیدگی دارد. اگرچه ارزش فرهنگی بناهای تاریخی درک می شود، دولت به دلایل مالی یا حقوقی از پس نگهداری آن ها بر نمی آید. به طور خاص، خانه های قدیمی که مالکیت خصوصی دارند تحت خطر تخریب قرار دارند[ ۱] و دست کم سه خانهٔ تاریخی پاکارزاده[ ۲] ، معزی و فیروزی[ ۳] که هر سه ثبت ملی نیز شده بودند در دههٔ ۱۳۹۰ تخریب شدند. خانه های تاریخی دزفول به شیوهٔ ساسانیان بنا شده اند و به دلیل دوری شهر از پایتخت، گذار از معماری سنتی به مدرن در سبزوار تا قبل از دورهٔ پهلوی اول اتفاق نیفتاد. قدیمی ترین خانهٔ دزفول، خانه رخشانفر است که قدمتش به دورهٔ صفویه بازمی گردد. شهر دزفول که در حاشیهٔ رود دز واقع شده، بر روی شبکه ای از قنات ها و قمشها ساخته شده است. همزمان با بزرگ شدن شهر و تبدیل مزارع کشاورزی و باغ ها به مناطق مسکونی، دهانه برخی از آن ها پوشیده شده و یا به طور کلی از بین رفته است. ساخت کانال های فاضلاب و شهرسازی و ساخت وسازهای غیراصولی باعث انسداد قمش ها شده و آن ها را در معرض نابودی قرار داده است.
در اطراف شهر دزفول کنونی سایت های باستانی بسیاری شناسایی و در برخی از آن ها حفاری انجام شده است. چهار تپهٔ باستانی در شهرستان دزفول ثبتِ ملی شده که مهم ترینشان تپه چغامیش است. در کاوش های باستان شناسی از این تپه، نشانه های شهرنشینی در منطقهٔ از حدود نه هزار سال پیش یافت شده است. با این حال، فعالیت های باستان شناسی در پهنهٔ شهرستان محدود و اجمالی بوده است.
جدول زیر فهرست میراث فرهنگی ملموس ثبت شده شهرستان دزفول توسط وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را نمایش می دهد:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدزفول از معدود شهرهای ایران است که منابع و بافت تاریخی اش هنوز از بین نرفته است، ولی به واسطه ۸ سال جنگ تحمیلی، اکنون به شدت نیاز به مرمت و رسیدگی دارد. اگرچه ارزش فرهنگی بناهای تاریخی درک می شود، دولت به دلایل مالی یا حقوقی از پس نگهداری آن ها بر نمی آید. به طور خاص، خانه های قدیمی که مالکیت خصوصی دارند تحت خطر تخریب قرار دارند[ ۱] و دست کم سه خانهٔ تاریخی پاکارزاده[ ۲] ، معزی و فیروزی[ ۳] که هر سه ثبت ملی نیز شده بودند در دههٔ ۱۳۹۰ تخریب شدند. خانه های تاریخی دزفول به شیوهٔ ساسانیان بنا شده اند و به دلیل دوری شهر از پایتخت، گذار از معماری سنتی به مدرن در سبزوار تا قبل از دورهٔ پهلوی اول اتفاق نیفتاد. قدیمی ترین خانهٔ دزفول، خانه رخشانفر است که قدمتش به دورهٔ صفویه بازمی گردد. شهر دزفول که در حاشیهٔ رود دز واقع شده، بر روی شبکه ای از قنات ها و قمشها ساخته شده است. همزمان با بزرگ شدن شهر و تبدیل مزارع کشاورزی و باغ ها به مناطق مسکونی، دهانه برخی از آن ها پوشیده شده و یا به طور کلی از بین رفته است. ساخت کانال های فاضلاب و شهرسازی و ساخت وسازهای غیراصولی باعث انسداد قمش ها شده و آن ها را در معرض نابودی قرار داده است.
در اطراف شهر دزفول کنونی سایت های باستانی بسیاری شناسایی و در برخی از آن ها حفاری انجام شده است. چهار تپهٔ باستانی در شهرستان دزفول ثبتِ ملی شده که مهم ترینشان تپه چغامیش است. در کاوش های باستان شناسی از این تپه، نشانه های شهرنشینی در منطقهٔ از حدود نه هزار سال پیش یافت شده است. با این حال، فعالیت های باستان شناسی در پهنهٔ شهرستان محدود و اجمالی بوده است.
جدول زیر فهرست میراث فرهنگی ملموس ثبت شده شهرستان دزفول توسط وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را نمایش می دهد:
