فهرس مخطوطات الطب الاسلامی فی مکتبات ترکیا

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] فهرس مخطوطات الطب الإسلامی فی مکتبات ترکیا، از آثار رمضان ششن، جمیل آقپکار و جواد ایزگی، زیر نظر دکتر اکمل الدین احسان اوغلی است که در آن، نسخه های خطی کتابخانه های ترکیه در زمینه طب اسلامی در زبان های عربی، ترکی و فارسی را معرفی کرده است. نام کامل کتاب، عبارت است از: «فهرس مخطوطات الطب الإسلامی باللغات العربیة و الترکیة و الفارسیة فی مکتبات ترکیا».
این کتاب از مقدمه ناظر علمی و مقدمه پدیدآورندگان و متن اصلی تشکیل شده است. در مقدمه دکتر محمدمهدی اصفهانی که در تاریخ دی 1386ش، نوشته شده، چنین آمده است: «... کاری که زیر نظر دکتر اکمل الدین احسان اوغلی دبیر کل فعلی سازمان کنفرانس اسلامی در سال 1404ق، هم زمان با برگزاری سومین کنگره طب اسلامی انجام شد و فهرستی از کتب خطی موجود در کتابخانه های ترکیه را در معرض آگاهی پژوهشگران قرار داد، بسیار سودمند بود. نشر محدود این مجموعه از روی تصویر کتاب مذکور به لحاظ دربرداشتن بخش مهمی از کتب طبی ایرانی - اسلامی در حدّ خود می تواند مفید باشد
نویسندگان، روش خود را در این اثر چنین بیان کرده اند: به نظرمان رسید که این فهرست مناسب است که شامل همه موضوعات متعلق به طب شود؛ پس نخست به جمع آوری مواد پرداختیم و مخطوطات عربی، ترکی و فارسی موجود در کتابخانه های ترکیه در زمینه طب، نیروی باه، داروسازی و دام پزشکی و... را گرد آوردیم و بعد به آثاری که در همین موضوعات در زمان های قبل نوشته شده به قدر امکان و مقداری که فرصت داشتیم مراجعه کردیم؛ همان طورکه به فهارس کتابخانه ها و خود نُسخ خطی رجوع کردیم و این مواد را به دو بخش تقسیم کردیم: یکی ویژه نسخی که نویسندگانشان مشخصند و دیگری ویژه نسخی که مؤلفانشان ناشناخته اند و موارد مشکوک را مورد تحقیق قرار دادیم که تکلیفش معلوم شود؛ سپس نویسندگان را برحسب اسامی معروفشان به ترتیب الفبا منظم کردیم... و این فهرست تعداد 129 کتابخانه و 450 نویسنده و نزدیک 100 شارح و خلاصه نگار و مترجم را شامل می شود و اسامی حدود هزار کتاب در حدود 5000 نسخه در آن ذکر شده است.
در این اثر، نخست کتاب های عربی، بعد ترکی و آنگاه فارسی مطرح می شود. قدیمی ترین نسخه در بین کتب فارسی، کتاب الأخوین (قرن چهارم هجری) و بین کتب ترکی کتاب اسحاق بن مراد (قرن هشتم هجری) و قدیمی ترین نسخه کتاب های جالینوس عبارت است از نسخه کتابخانه ایاصوفیا به شماره 3504 (قرن پنجم هجری) و شماره 3590 (قرن پنجم هجری) و شماره 3593 (قرن پنجم هجری) و شماره 3725 (456-457ق) و شماری از کتاب ها نیز یافت می شود که اشکالی ندارد و به خط نویسندگانش نوشته شده است و کتب «الطب النبوی»، بخش ممتازی را در بین کتب طب در این فهرست تشکیل می دهد و...
برخی از مطالب جالب این کتاب، عبارت است از:

پیشنهاد کاربران

بپرس