فلک ثور

[ویکی فقه] ثور ، از قدیم ترین و معروف ترین و شاید نخستین صورتهای فلکی و دومین برج از برجهای دوازده گانة منطقة البروج بوده است.
واژة عربی ثور به معنای گاو از ریشة سریانی تَوَرا) ¦ (Tawara و ریشة آرامی تورا) ¦ (Tora گرفته شده است. در زبان لاتین، صورت فلکی ثور را Taurus می نامند که به واژة عربی آن نزدیک است. به نظر می رسد که نامهای یونانی صورتهای فلکی منطقة البروج از نامهای کهن تر تمدن بین النهرین اخذ شده باشند؛ برای مثال «گو ـ آن ـ نا» به معنای گاو آسمان ، معادل ثور است. نقش گاو از دورة دیرینه سنگی (ده تا سی هزار سال پیش) بر دیوارة غارها به جا مانده، اما از اواخر دورة نوسنگی ستارگان صورت فلکی ثور پیوسته با شکل گاو مرتبط شده است .
تمدن آشور
در تمدن آشور نام دومین ماه «گاو هدایتگر» بوده است . در مُهرهای بابلی، عبارت «گاو روشنایی» یا «گاو آسمانی» دیده می شود تمثالهای گاو نر میترایی بر جواهرات، در چهار یا پنج قرن پیش از میلاد، نیز حاکی از اهمیت دینی و نجومی ثور (گاو) در تمدن باستانی ایرانی ـ بابلی است در سنگ برجسته های تخت جمشید ، تصویری از نبرد شیر و گاو دیده می شود. امروزه، بسیاری از پژوهشگران عقیده دارند که این نماد دو صورت فلکی اسد و ثور است. در آغاز هزارة چهارم پیش از میلاد، نقطة اعتدال بهاری در صورت فلکی ثور بود و در اواخر بهمن، هنگام غروبِ ثور به دنبال غروب خورشید، صورت فلکی اسد تقریباً در اوج مکانش در آسمان قرار داشت. احتمالاً نماد اسطوره ای مذکور نیز بیانگر قدرت شیر در حمله به گاو (در حال فرار به زیر افق غربی) بوده است. پس از آن، حدود چهل روز صورت فلکی ثور، تحت الشعاع نور خورشید قرار می گرفت و تقریباً هنگام آغاز بهار در آسمان صبحگاهی دوباره پدیدار می شد. به نظر می رسد که در ۵۰۰ ق م (زمان داریوش اول هخامنشی)، پدیدارشدن صبحگاهی ثور حاکی از آغاز شدن فصل بهار بوده، البته این پدیدار شدن با یک هفته تأخیر از زمان واقعی آغاز فصل بهار بوده است
افسانه های یونانی
در افسانه های یونانی آمده است که زئوس برای فریفتن اروپ، دختر آژنور و تلفاسا، خود را به شکل گاو سفیدی با شاخهایی هلال مانند در آورد. برای اروپ پس از مرگ احترام خدایی قائل شدند و گاوی که زئوس به هیئت آن در آمده بود، در آسمان به شکل یکی از صورتهای فلکی منطقة البروج در آمد (گریمال، ذیل "Europe").در اسطوره ای دیگر، ثور گاوی دریایی بود که هرکول بر آن غلبه کرد. تصویر گاو بر بسیاری از سکه های قدیمی یونان دیده می شود که با این اسطوره ها ارتباط نزدیکی دارد. البته در اسطوره های مربوط به صورت فلکی ثور بیش تر خوشة پروین و قِلاص/ قلایِص یا هیادها (همگی از دختران اطلس، از خدایان یونانی) موردتوجه بوده اند عموماً، در نقشه های نجومیِ قدیم و جدید، فقط سرِ گاو با شاخهایش نمایش داده می شود در التفهیم نیز ثور به صورت نیمة پیشین گاو وصف شده است بر اساس اسطوره های یونانی، غیر از شاخها بقیة بدن ثور (در حال شنا با اروپ) در زیر آب دریا قرار دارد شاید منشأ نماد که امروزه برای صورت فلکی ثور به کار می رود، همان تصویر سر گاو باشد که در اسطوره های گوناگون موردتوجه است. البته این احتمال نیز مطرح است که این نماد ترکیبی از هلال ماه و ثور باشد.
دلالت ثور بر هلال ماه
...