فلسفۀ پویِش (philosophy of process)
فلسفه پویِش
نوعی جهان بینی نظری با تأکید بر این که واقعیت بنیادین همواره در فرآیند سیلان و تغییر است. در حقیقت، واقعیت همان پویش محض انگاشته می شود. مفاهیمی از قبیل خلاقیت، آزادی، نوآوری، ظهور و رشد، مقوله های اساسیِ تبیین گرانۀ فلسفۀ پویشند. این نظر گاه متافیزیکی را باید در مقابل فلسفۀ جوهر قرار داد؛ یعنی در برابر این عقیده که واقعیتی ثابت و دایم، زیربنای جهان تغییرپذیر یا بی ثبات تجربۀ معمولی را تشکیل می دهد. فلسفۀ جوهر بر بودنِ ایستا تأکید می کند، در صورتی که تأکید فلسفۀ پویش بر شدنِ پویا است. اگرچه پیشینۀ فلسفۀ پویش به هراکلیتوس بازمی گردد، علاقه به آن در قرن ۱۹ از راه نظریۀ تکامل از نو برانگیخته شد. شخصیت های اصلی در پرورش فلسفۀ جدید پویش عبارت بودند از: هربرت اسپنسر، ساموئل الگزاندر، آلفرد نورث وایتهد، چارلز ساندرز پرس، ویلیام جیمز، هانری برگسون، پیِر تیار دو شاردن وچارلز هارتشورن.کتاب وایتهد به نام پویش و واقعیت: مقاله ای در کیهان شناسی (۱۹۲۹) را به طور کلی باید مهم ترین ترجمان منظم فلسفۀ پویش به شمار آورد.
فلسفه پویِش
نوعی جهان بینی نظری با تأکید بر این که واقعیت بنیادین همواره در فرآیند سیلان و تغییر است. در حقیقت، واقعیت همان پویش محض انگاشته می شود. مفاهیمی از قبیل خلاقیت، آزادی، نوآوری، ظهور و رشد، مقوله های اساسیِ تبیین گرانۀ فلسفۀ پویشند. این نظر گاه متافیزیکی را باید در مقابل فلسفۀ جوهر قرار داد؛ یعنی در برابر این عقیده که واقعیتی ثابت و دایم، زیربنای جهان تغییرپذیر یا بی ثبات تجربۀ معمولی را تشکیل می دهد. فلسفۀ جوهر بر بودنِ ایستا تأکید می کند، در صورتی که تأکید فلسفۀ پویش بر شدنِ پویا است. اگرچه پیشینۀ فلسفۀ پویش به هراکلیتوس بازمی گردد، علاقه به آن در قرن ۱۹ از راه نظریۀ تکامل از نو برانگیخته شد. شخصیت های اصلی در پرورش فلسفۀ جدید پویش عبارت بودند از: هربرت اسپنسر، ساموئل الگزاندر، آلفرد نورث وایتهد، چارلز ساندرز پرس، ویلیام جیمز، هانری برگسون، پیِر تیار دو شاردن وچارلز هارتشورن.کتاب وایتهد به نام پویش و واقعیت: مقاله ای در کیهان شناسی (۱۹۲۹) را به طور کلی باید مهم ترین ترجمان منظم فلسفۀ پویش به شمار آورد.
wikijoo: فلسفه_پویش