فلسفه مصر باستان

از فلسفه مصر باستان تقریباً هیچ چیز شناخته شده نیست بجز دستاوردها و آثار فکری اندکی؛ با این وجود بررسی و تحلیل همان آثار نشان می دهد که در مشرق زمین قرن ها قبل از پیدایش فلسفه در یونان باستان، دیدگاه و نگرش فلسفی وجود داشته و فلاسفه مصر با اینکه به شهرت افلاطون یا ارسطو نمی باشند و فاصله ای بیش از دوهزار سال با این اندیشمندان دارند؛ اما رویکرد و نظریات مفید و در خور توجهی را ارائه داده اند. با ذکر این مطلب بسیاری از محققان معتقدند فلسفه یونان باستان ریشه هایش را در مصر داشته است، ایشان همچنین بر این اعتقادند که مصر نفوذ اندکی بر فلسفه های اروپا و آسیا داشته است.
قدیمی ترین اثر فلسفی مصر که مربوط به تقریباً ۲۵ قرن پیش از میلاد[ ۱] است توسط فیلسوف مصر باستان پتاه هتپ ( اواخر قرن ۲۵ و اوایل قرن ۲۴ پیش از میلاد ) نوشته شده است، ویل این اثر جامع در مورد رفتار اخلاقی و فلسفه اخلاق، تحت عنوان تعلیم های پتاه هتپ ( The Maxims of Ptahhotep ) شناخته شده است. این اثر؛ که معتقدند توسط نوه اش با نام پتاه هتب چفی ( Ptahhotep Tshefi ) گردآوری شده؛ یک سری از ۳۷ نامه یا ماکسیم خطاب به پسرش، آخت هتپ ( Akhethotep ) می باشد؛ که دربارهٔ موضوعاتی همانند رفتار هر روزه و روال های اخلاقی صحبت می کند.
فلسفه مصر باستان به عنوان آغاز فلسفه، توسط یونانیان باستان اعتبار یافت.
فلسفه مصر باستان به شدت به رفتار مناسب و همچنین عدالت توجه داشت. بسیاری از متون این فلسفه به خوانندگان خود توضیح می داد که چگونه رفتار نمایند.
انعطاف پذیر بودن، عمل گرا بودن و توجه کردن به احساسات از ویژگی های این فلسفه محسوب می شود. [ ۲]
بدبینی فلسفی جدیدی نیست. در مصر باستان هم بدبینی وجود داشته است. ایپوور رهبر و پیشوای فلسفه بدبینی بوده است. این حکیم معروف، از اعماق وجود فریاد می زده است که:
«ای کاش بشر نابود می شد؛ ای کاش نطفه منعقد نمی گشت و کسی متولد نمی شد. »
این فیلسوف ظاهراً اولین حکیمی بوده است که نسبت به تمدن بشر اظهار بدبینی می کرده و طرفدار نابودی بشر بوده است. دیدگاه و رویکردهای بدبینانه او نسبت به زمان خود شگفت انگیز است. [ ۳]