فلز سنگین ( به انگلیسی: Heavy metal ) اصطلاحی در شیمی است که به فلزها یا شبه فلزهای دارای اثرات زیست محیطی اشاره دارد. خاستگاه این واژه، از خطرناکی و آسیب زایی فلزهای سنگین در محیط زیست برآمده است و منظور از آن بیشتر سرب، جیوه و کادمیوم بوده است ( به دلیل چگالی بیشتر آن ها نسبت به آهن ) ؛ با این حال، امروزه همه فلزها و شبه فلزهای آسیب رسان و سمی ( فارغ از مقدار چگالی ) نظیر آرسنیک را در بر می گیرد.
معیارهای مورد استفاده جهت تعریف فلزات سنگین عبارتند از چگالی، وزن اتمی، عدد اتمی و جایگاه عنصر در جدول تناوبی. در حال حاضر هیچ معیاری که مورد پذیرش عموم باشد جهت تعریف فلزات سنگین وجود ندارد.
فلزات سنگین به گروهی از فلزات سنگین گفته می شود که دارای وزن مخصوص بیش از ۶ گرم بر سانتیمتر مکعب یا جرم اتمی بیشتر از ۵۰ می باشند. [ ۲] فلزات سنگین تجزیه نمی شوند و به تدریج در بدن تجمع می یابند. در بافت های چربی، عضلات، استخوان ها و مفاصل انسان رسوب کرده و انباشته می شوند. [ ۳] ضعف عمومی در عضلات، کاهش اشتها، تهوع، التهاب غشاهای مخاطی چشم، بینی و حنجره و همچنین ضایعات پوستی مشکلات باروری، اختلالات روانی و عصبی و بیماری های قلبی از عوارض مواجهه با آرسنیک است. [ ۴] سرطان پوست در اثر مواجهه مزمن با آرسنیک نیز تأیید شده است. افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه نیز از اثرات استنشاق کادمیم می باشد. از عوارض نامطلوب تمرکز بیش از حد کادمیم در بدن می توان به بروز ناراحتی هایی همچون خستگی، برونشیت، تخریب کلیه، افزایش فشار خون و تصلب شرایین، اسهال، شکستگی استخوان، ناباروری، آسیب به سیستم عصبی مرکزی، آسیب به سیستم ایمنی، ناهنجاری های روانی و آسیب احتمالی به DNA و سرطان اشاره کرد. [ ۵]
سرب باعث آسیب جدی مغزی مثل عقب ماندگی ذهنی، اختلالات رفتاری، مشکلات حافظه و تغییرات خلقی می شود. مهمترین اثر سرب اختلال در نمو عصبی کودکان می باشد. از دیگر عوارض سرب می توان به اختلال بیوسنتز هموگلوبین و کم خونی، سقط جنین و نارسی نوزاد اشاره کرد، همچنین در افراد بزرگسال نیز می تواند فشار خون را افزایش دهد. [ ۶]
روی در بدن انسان، در غلظت بالا، در پروستات، استخوان، عضله و کبد گزارش شده است. بعضی از عوارض نامطلوب آن عبارتند از مسمومیت، تب، تهوع، استفراغ و اسهال متعاقب مصرف نوشیدنی های اسیدی یا غذاهایی که در ظروف گالوانیزه تهیه و نگهداری می شوند. [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمعیارهای مورد استفاده جهت تعریف فلزات سنگین عبارتند از چگالی، وزن اتمی، عدد اتمی و جایگاه عنصر در جدول تناوبی. در حال حاضر هیچ معیاری که مورد پذیرش عموم باشد جهت تعریف فلزات سنگین وجود ندارد.
فلزات سنگین به گروهی از فلزات سنگین گفته می شود که دارای وزن مخصوص بیش از ۶ گرم بر سانتیمتر مکعب یا جرم اتمی بیشتر از ۵۰ می باشند. [ ۲] فلزات سنگین تجزیه نمی شوند و به تدریج در بدن تجمع می یابند. در بافت های چربی، عضلات، استخوان ها و مفاصل انسان رسوب کرده و انباشته می شوند. [ ۳] ضعف عمومی در عضلات، کاهش اشتها، تهوع، التهاب غشاهای مخاطی چشم، بینی و حنجره و همچنین ضایعات پوستی مشکلات باروری، اختلالات روانی و عصبی و بیماری های قلبی از عوارض مواجهه با آرسنیک است. [ ۴] سرطان پوست در اثر مواجهه مزمن با آرسنیک نیز تأیید شده است. افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه نیز از اثرات استنشاق کادمیم می باشد. از عوارض نامطلوب تمرکز بیش از حد کادمیم در بدن می توان به بروز ناراحتی هایی همچون خستگی، برونشیت، تخریب کلیه، افزایش فشار خون و تصلب شرایین، اسهال، شکستگی استخوان، ناباروری، آسیب به سیستم عصبی مرکزی، آسیب به سیستم ایمنی، ناهنجاری های روانی و آسیب احتمالی به DNA و سرطان اشاره کرد. [ ۵]
سرب باعث آسیب جدی مغزی مثل عقب ماندگی ذهنی، اختلالات رفتاری، مشکلات حافظه و تغییرات خلقی می شود. مهمترین اثر سرب اختلال در نمو عصبی کودکان می باشد. از دیگر عوارض سرب می توان به اختلال بیوسنتز هموگلوبین و کم خونی، سقط جنین و نارسی نوزاد اشاره کرد، همچنین در افراد بزرگسال نیز می تواند فشار خون را افزایش دهد. [ ۶]
روی در بدن انسان، در غلظت بالا، در پروستات، استخوان، عضله و کبد گزارش شده است. بعضی از عوارض نامطلوب آن عبارتند از مسمومیت، تب، تهوع، استفراغ و اسهال متعاقب مصرف نوشیدنی های اسیدی یا غذاهایی که در ظروف گالوانیزه تهیه و نگهداری می شوند. [ ۷]
wiki: فلز سنگین